Νομολογία Αστικού Δικαίου

Γονική μέριμνα ανήλικου τέκνου. Κάθε απόφαση των γονέων ή του δικαστηρίου πρέπει να έχει ως κριτήριο το συμφέρον του τέκνου. Το Δικαστήριο πρέπει να σέβεται την ισότητα μεταξύ των γονέων. Αν το περιβάλλον και των δύο γονέων είναι κατάλληλο για την ψυχοσωματική και ψυχοδιανοητική ανάπτυξη του ανήλικου, το δικαστήριο πρέπει να επιλέξει το γονέα με τον οποίο ο ανήλικος έχει μεγαλύτερο ψυχικό δεσμό, σεβόμενο την επιθυμία αυτού.      

Ονοματοδοσία ανήλικου τέκνου. Αποτελεί στοιχείο της γονικής μέριμνας, που είναι ανεξάρτητο από το επιμέρους δικαίωμα της επιμέλειας. Αν η επιμέλεια έχει ανατεθεί δικαστικά στον ένα γονέα, είναι απαραίτητο να αποφασίσουν και οι δυο γονείς για το όνομα του τέκνου. Σε περίπτωση διαφωνίας των γονέων αποφασίζει το δικαστήριο, με γνώμονα το συμφέρον του τέκνου. 

Ανάθεση γονικής μέριμνας στον ένα γονέα, λόγω διακοπής της συμβίωσης. Ανάθεση γονικής μέριμνας στον πατέρα. Προϋποθέσεις. Δικαίωμα γονέα για προσωπική επικοινωνία με το τέκνο. Κριτήρια για ρύθμιση επικοινωνίας από το δικαστήριο.

Διαζύγιο. Διατροφή συζύγων. Έκδοση του διαζυγίου προ της ενάρξεως  ισχύος του Ν. 1329/1983. Εφαρμογή του προϊσχύσαντος του άνω νόμου δικαίου ως προς τις συνέπειες του διαζυγίου, μεταξύ των οποίων είναι και η υποχρέωση του υπαιτίου προς διατροφή του ανυπαιτίου συζύγου. Κρίση ότι οι προϊσχύσαντες διατάξεις (ΑΚ 1454 επ.) αντίκεινται στην αρχή της ισότητας των δύο φύλων. Υποχρέωση του αναιτίου συζύγου προς  διατροφή του υπαιτίου για τον μετά την 1-1-1983 χρόνο, εφ` όσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις του Ν. 1329/1983.    

Ανάθεση γονικής μέριμνας τέκνου γονέων που έχουν διακόψει την έγγαμη συμβίωση. Στοιχεία λαμβανόμενα υπόψιν κατά την ανάθεση αυτής αποκλειστικά στον ένα γονέα. Μη παραβίαση της αρχής της ισότητας με την ανάθεση της γονικής μέριμνας αποκλειστικά στον ένα γονέα. Δυνατή η  διαταγή συμβουλευτικής πραγματογνωμοσύνης για να κρίνει το δικαστήριο ποιο είναι το συμφέρον του τέκνου.

Γονική μέριμνα ανηλίκου. Ρύθμιση αυτής. Σημαντικό στοιχείο για τη διαμόρφωση της δικαστικής κρίσεως πρέπει να θεωρείται η υπάρχουσα συμφωνία των γονέων για την άσκηση αυτής. Σε περίπτωση εκούσιας αναγνώρισης τέκνου, ο πατέρας τότε μόνο μπορεί να αποκτήσει τη γονική μέριμνα, όταν παύσει η αντίστοιχη της μητέρας ή άν αυτή αδυνατεί να την ασκήσει. Μπορεί όμως το δικαστήριο και σε κάθε άλλη περίπτωση να αναθέσει και στον πατέρα τη γονική μέριμνα, εφ` όσον τούτο επιβάλλει το συμφέρον του τέκνου. 

Αποκτήματα γάμου. Συμμετοχή του συζύγου  στα  αποκτήματα.  Ποια εννοούνται  ως  αποκτήματα. Φύση της αξιώσεως. Προϋπόθεση για την άσκηση αυτής η λύση ή ακύρωση του γάμου. Δυνατή η επιδίκαση αυτουσίου του μέρους τον προσδιορισμό του ύψους της επαυξήσεως της περιουσίας του άλλου συζύγου και των εις χρήμα αποτιμωμένων υπηρεσιών.

Γονική μέριμνα. Διαφωνία γονέων για την ονοματοδοσία. Για κρίσιμα για τη ζωή του ανήλικου θέματα αποφασίζουν και οι δυο γονείς. Σε περίπτωση διαφωνίας αποφασίζει το δικαστήριο. Η διπλή ονομασία εγκυμονεί κινδύνους για τη προσωπικότητα και το χαρακτήρα του ανηλίκου.

Επιλογή για το τρίτο παιδί του ονόματος του παππού από τη μητρική γραμμή, αφού το πρώτο είχε πάρει το όνομα του παππού από την πατρική γραμμή και το δεύτερο το κοινό όνομα των δύο γιαγιάδων. 

Διαδικασία διαφορών γονέων και τέκνων. Αγωγή για ανάθεση γονικής μέριμνας ανηλίκου τέκνου και καταβολή διατροφής για το τέκνο. Περιστατικά. Ανάθεση της γονικής μέριμνας του ανηλίκου τέκνου στην ενάγουσα μητέρα του, ενόψει και της μικρής ηλικίας του. Υποχρέωση του εναγομένου πατέρα για καταβολή διατροφής, αναλόγως της οικονομικής δυνατότητας των διαδίκων.

Κατοικία προσώπου. Η γυναίκα δεν έχει την ίδια κατοικία με το σύζυγό της όπως οριζόταν κατά το δίκαιο που ίσχυε πριν το ν. 1329/1983. Η κατοικία της συζύγου κρίνεται σύμφωνα με το άρθρο 51 του ΑΚ, έστω και αν δεν υπάρχει διακοπή της έγγαμης συμβίωσης.

Προσβολή πατρότητας. Βάσει  της σχετικής αγωγής. Αποσβεστική προθεσμία άσκησης  του εν λόγω δικαιώματος. Σπουδαίος λόγος για τη μη προσβολή  της πατρότητας από τη μητέρα   κατά την διάρκεια του γάμου. Αποτελούν οι απειλές  του συζύγου  κατά της ζωής και  σωματικής ακεραιότητας  με σκοπό  την αποτροπή της εγέρσεως  της σχετικής  αγωγής.

Η ονοματοδοσία ανηλίκου τέκνου περιλαμβάνεται στις εξουσίες της γονικής μέριμνας. Επί διαφωνίας των γονέων, αποφασίζει το Δικαστήριο, το οποίο δεν δεσμεύεται από τα αιτήματα των διαδίκων ή από το γεγονός ότι το ανήλικο είναι ήδη βαπτισμένο, αλλά λαμβάνει υπόψη του το συμφέρον του τέκνου

Γονική μέριμνα. Η ρύθμιση της άσκησής της, σε περίπτωση διακοπής της συζυγικής συμβίωσης, γίνεται από το δικαστήριο. Εάν το συμφέρον του τέκνου το επιβάλλει, τότε το Δικαστήριο έχει την εξουσία να κατατμήσει την άσκηση της γονικής μέριμνας και να αναθέσει μερικώς μόνο στον ένα γονέα την άσκησή της ως προς ορισμένο τομέα. Προσωρινή εκ περιτροπής ανάθεση της άσκησης της γονικής μέριμνας στον καθένα εκ των γονέων, οριστική ανάθεση της επιμέλειας του ανηλίκου στον ένα μόνο γονέα και της διοίκησης της περιουσίας του, καθώς και της εκπροσώπησής του από κοινού σε αμφότερους τους γονείς.

Γονική μέριμνα ανηλίκου τέκνου που γεννήθηκε χωρίς γάμο των γονέων του. Αυτή ασκείται από τη μητέρα. Εκούσια αναγνώριση. Προϋποθέσεις άσκησης της γονικής μέριμνας και από τον πατέρα. Αφαίρεση της γονικής μέριμνας από γονέα με δικαστική απόφαση αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 1532 του ΑΚ. Κακή άσκηση της γονικής μέριμνας από τον πατέρα. Το δικαστήριο συνεκτιμά και τη γνώμη του ανηλίκου.

Παραχώρηση της χρήσεως της οικογενειακής στέγης. Ειδικές συνθήκες δυνάμει των οποίων παραχωρείται η οικογενειακή στέγη. Η παραχώρηση δεν έχει μόνιμο χαρακτήρα. Διαρκεί, όσο και η διάσταση. Κρίθηκε εν προκειμένω να παραχωρηθεί η χρήση της οικογενειακής στέγης στη σύζυγο μέχρι την αμετάκλητη λύση του γάμου. Μετοίκηση του συζύγου από το ακίνητο που ανήκει στην ιδιοκτησία του.

Γονική μέριμνα : ανάθεση της άσκησης της γονικής μέριμνας στη μητέρα της ανήλικης. Κριτήρια για την ανάθεση συνιστούν το φύλο, η ηλικία, ο ψυχικός δεσμός με τη μητέρα, η ικανότητα της μητέρας για σωστή διαπαιδαγώγηση και φροντίδα, η προσπάθεια της μητέρας για διατήρηση της ψυχικής ισορροπίας της ανήλικης θυγατέρας και η δημιουργία ενός οικογενειακού περιβάλλοντος που διακρίνεται από ηρεμία και ομαλότητα. Μόνον η σχέση της μητέρας με άλλον άνδρα δεν συνεπάγεται τη δημιουργία ακατάλληλων συνθηκών για την ανατροφή και τη διαπαιδαγώγηση της ανήλικης. Διατροφή ανηλίκου : το ανήλικο τέκνο δικαιούται να απαιτήσει διατροφή σε χρήμα από τους γονείς του, οι οποίοι ενέχονται ανάλογα με τις οικονομικές τους δυνάμεις, εφόσον το τέκνο στερείται εισοδημάτων από την περιουσία του ή την εργασία του. Στις μηνιαίες ανάγκες του τέκνου συγκαταλέγονται οι προσωπικές υπηρεσίες της μητέρας, οι οποίες είναι αποτιμητές σε χρήμα. Στις οικονομικές δυνάμεις του γονέα συνυπολογίζεται και το επίδομα ανεργίας που λαμβάνει από τον ΟΑΕΔ.

Γονική μέριμνα: περιλαμβάνει την επιμέλεια του προσώπου του τέκνου, τη διοίκηση της περιουσίας του και την εκπροσώπηση του σε κάθε υπόθεση, δίκη ή δικαιοπραξία, η επιμέλεια του προσώπου περιλαμβάνει, ειδικότερα, την ανατροφή, την επίβλεψη, τη μόρφωση, την εκπαίδευση και τον προσδιορισμό του τόπου της διαμονής του.Σε περίπτωση διακοπής της έγγαμης συμβίωσης, η άσκηση της γονικής μέριμνας ρυθμίζεται από το δικαστήριο με γνώμονα το συμφέρον του τέκνου, η γνώμη του οποίου ζητείται και συνεκτιμάται, ανάλογα με την ωριμότητα του, δεν είναι απαραίτητο στην απόφαση του δικαστηρίου να αναφέρεται η γνώμη του ανήλικου τέκνου, ούτε επιβάλλεται στο δικαστήριο να συμμορφωθεί με τη γνώμη του.Η ανάθεση του συνόλου της γονικής μέριμνας στον ένα γονέα δικαιολογείται, μόνον όταν συντρέχει ιδιαίτερος λόγος, αν δεν συντρέχει κάποιος ιδιαίτερος λόγος, το συμφέρον του τέκνου επιβάλλει την από κοινού άσκηση των υπόλοιπων, πλην της επιμέλειας, λειτουργιών της γονικής μέριμνας, ώστε να μη δημιουργηθεί αίσθημα αποξένωσης του πατέρα από το ανήλικο τέκνο, να μην αποτραπεί η απόκτηση εμπράγματων δικαιωμάτων από το ανήλικο με γονική παροχή ή δωρεά από τον πατέρα του και τους γονείς του και να ενδυναμωθείτο αίσθημα συμμετοχής του πατέρα στην ανατροφή του ανήλικου τέκνου.

Ισότητα φύλων. Οι διατάξεις του Ν. 1329/1983 ισχύουν και για το διάστημα από 1-1-1983 μέχρι 17-2-1983, όπου υπήρχε νομοθετικό κενό. Διατροφή συζύγων, επί διακοπής της συμβιώσεως. Προϋποθέσεις. Υπό τον Ν.1329/1983, αόριστη η σχετική αγωγή, αφού δεν εκθέτει τις οικογενειακές  ανάγκες στη διάρκεια της έγγαμης συμβίωσης.

Η ιδιωτική συμφωνία συζύγων σε διάσταση για παραχώρηση της άσκησης της γονικής μέριμνας από τον ένα στον άλλον έναντι οικονομικού
ανταλλάγματος είναι σύμβαση αιτιώδους αναγνώρισης χρέους- ακυρότητα της σύμβασης λόγω αντίθεσης στα χρηστά ήθη- απόρριψη αιτήματος για καταβολή του ανταλλάγματος λόγω αδικαιολόγητου πλουτισμού.

Επιμέλεια τέκνων. Στοιχεία που λαμβάνονται υπόψη για τον προσδιορισμό του συμφέροντος του τέκνου. Το συμφέρον του τέκνου, ως αόριστη νομική έννοια με αξιολογικό περιεχόμενο, εξειδικεύεται από το Δικαστήριο της ουσίας. Η υπαιτιότητα των γονέων, ως προς το διαζύγιο ή τη διακοπή της έγγαμης συμβίωσης, δεν ασκεί επιρροή, εκτός εάν η συμπεριφορά του υπαιτίου  έχει επιδράσει και στην άσκηση της γονικής μέριμνας - επιμέλειας, ώστε να ανακύπτει αντίθεση στο συμφέρον του τέκνου, λόγω της εκτάσεως και της βαρύτητας της συμπεριφοράς αυτής, δηλωτικής της δομής του χαρακτήρα του και της εν γένει προσωπικότητας του, έτσι ώστε και έναντι του τέκνου να αναμένεται από αυτόν η τήρηση της ίδιας συμπεριφοράς. Υποχρέωση του Δικαστηρίου να εξετάζει και το ίδιο το τέκνο, εφόσον αυτό κρίνεται ώριμο. Η κρίση περί την ύπαρξη ή μη τέτοιας ωριμότητας σχηματίζεται από την ελεύθερη εκτίμηση των αποδείξεων και δεν απαιτείται ειδική αιτιολογία, ούτε επιτρέπεται αναιρετικός έλεγχος. Κατ` έφεση ανάθεση της επιμέλειας 10χρονου άρρενος τέκνου στον πατέρα του. Προβλήματα ψυχικής υγείας της μητέρας