Έτος
2006
Νόμος / διάταξη που αφορά
1513 ΑΚ
Αντικείμενο/ Βασικοί Ωφελούμενοι
Άνδρες, γυναίκες γονείς / διαζύγιο, γονική μέριμνα
Σημασία απόφασης
Αξιολόγηση του ερωτικού δεσμού της μητέρας. Δεν συνιστά από μόνος του αρνητικό γεγονός

 

Πρόεδρος: Ιωσήφ Βέλλας. Δικαστές: Δ. Μπαλιάκα, Γ. Παπαηλιάδης (εισηγητής). Δικηγόροι: Α. Γρηγοριάδης - Γ. Παπαδόπουλος.

Από τις ένορκες καταθέσεις των μαρτύρων αποδείξεως και ανταποδείξεως, που εξετάσθηκαν νομότυπα ενώπιον του πρωτοβαθμίου δικαστηρίου, που εκτιμώνται μεταξύ τους ανάλογα με την αξιοπιστία και το λόγο γνώσεως της καθεμιάς από αυτές, οι οποίες περιέχονται στα ταυτάρίθμα με την εκκαλούμενη απόφαση πρακτικά συνεδριάσεως αυτού, που προσκομίζονται νόμιμα σε επικυρωμένο φωτοτυπικό αντίγραφο, καθώς και από όλα ανεξαιρέτως τα έγγραφα που προσκομίζουν και επικαλούνται νόμιμα οι διάδικοι, χωρίς να παραλείπεται κανένα από αυτά, άλλα από τα οποία λαμβάνονται υπόψη προς άμεση απόδειξη και άλλα προς συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων, εκτός από τις από 17 Ιουνίου 2004, 19 Ιουνίου 2004, 20 Ιουνίου 2004 και 26 Οκτωβρίου 2004 υπεύθυνες δηλώσεις του νόμου 1599/1986 των Α.Τ. του Γ., Γ. Ε. του Α., Μ. Χ. του Ι., Ι. Χ. του Χ. και Β. Μ. του Μ., που προσκομίζει και επικαλείται ο εναγόμενος και οι οποίες δεν δόθηκαν κατά τον υπό του νόμου οριζόμενο τρόπο, εφόσον έγιναν επίτηδες για να χρησιμεύσουν ως αποδεικτικό μέσο στην μεταξύ άλλων πολιτική δίκη και οι οποίες αποτελούν ανεπίτρεπτο αποδεικτικό μέσο, και δεν μπορούν να ληφθούν υπόψη, ούτε προς συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων (ΟλΑΠ 8/1987, ΑΠ 370/2004, ΕλλΔνη 2005.1408), αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Οι διάδικοι τέλεσαν νόμιμο γάμο κατά τους θείους και ιερούς κανόνες της Ανατολικής Ορθόδοξης του Χριστού Εκκλησίας, στο χωριό Α. του Νομού Κιλκίς, την 13η Απριλίου 1980 και από τον γάμο τους αυτόν απέκτησαν ένα τέκνο, την Ε.Α., ηλικίας ήδη 11 ετών. Η έγγαμη συμβίωση των διαδίκων συζύγων διακόπηκε οριστικά τον Φεβρουάριο του έτους 2004 και έκτοτε αυτοί διαμένουν χωριστά, ενώ η ανήλικη θυγατέρα τους διαμένει με τη μητέρα της. Ειδικότερα, με την υπ` αριθμ. 73/2004 οριστική απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Κιλκίς, που εκδόθηκε κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων, ανατέθηκε προσωρινά στην ενάγουσα η άσκηση της γονικής μέριμνας της ανήλικης θυγατέρας των διαδίκων συζύγων και διατάχθηκε η μετοίκηση του εναγόμενου συζύγου της ενάγουσας από τη συζυγική τους στέγη. Η ανήλικη θυγατέρα τους, λόγω του φύλου και της ηλικίας της, έχει ισχυρό ψυχικό δεσμό με τη μητέρα της και η απομάκρυνση της από αυτήν είναι ενδεχόμενο να της δημιουργήσει, όχι μόνον αισθήματα ανασφάλειας, αλλά και βαθύ ψυχολογικό τραύμα. Εξάλλου, η ενάγουσα είναι φιλόστοργη μητέρα, άξια και ικανή να διαπαιδαγωγήσει σωστά την ανήλικη θυγατέρα της και να συμβάλει θετικά στην περαιτέρω ομαλή ψυχοσωματική και ψυχοπνευματική της ανάπτυξη. Περιποιείται και φροντίζει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την ανήλικη θυγατέρα της και έχει αναπτυχθεί μεταξύ τους ιδιαίτερα έντονος ψυχικός δεσμός. Παρέχει δε αφειδώς στο τέκνο της αγάπη, στοργή και θαλπωρή και καταβάλλει σοβαρές προσπάθειες προς διατήρηση της ψυχικής ισορροπίας της ανήλικης θυγατέρας της, που είχε διαταραχθεί από τη διάσπαση της οικογενειακής συνοχής. Έχει δημιουργήσει ένα ομαλό και ήρεμο οικογενειακό περιβάλλον, που παρέχει στην ανήλικη Ε. - Α. όλα τα εχέγγυα για την περαιτέρω ομαλή ανάπτυξη της. Η ανήλικη θυγατέρα των διαδίκων, μετά τον κλονισμό της ψυχικής και συναισθηματικής της ισορροπίας, που είχε υποστεί από τη διάσπαση της οικογενειακής συνοχής και τις έντονες αντιπαραθέσεις και έριδες των γονέων της, έχει ήδη, με την κατάλληλη βοήθεια της μητέρας της, σταδιακή προσαρμογή σε μια νέα πραγματικότητα, κατά την οποία οι γονείς της δεν συμβιώνουν πλέον υπό την αυτή στέγη, όμως αυτή αισθάνεται ότι θα παραμείνει πάντοτε υπό τη σκέπη της αγάπης των γονέων της.

Εξάλλου και ο εναγόμενος αγαπά το ανωτέρω ανήλικο τέκνο του και επιδεικνύει ενδιαφέρον γι` αυτό, πλην όμως λόγω των επαγγελματικών του ενασχολήσεων βρίσκεται σε αντικειμενική αδυναμία να ασχοληθεί αυτοπροσώπως με την επιμέλεια του προσώπου αυτού, το οποίο, λόγω του φύλου και της ηλικίας του, έχει ανάγκη περισσότερο από τη φροντίδα της μητέρας παρά από τη φροντίδα του πατέρα. Στο σημείο αυτό, πρέπει να σημειωθεί ότι η σχέση της ενάγουσας με άλλον άνδρα δεν αποδείχθηκε ότι δημιουργεί συνθήκες ακατάλληλες για την ομαλή και σύμφωνη με το συμφέρον της ανήλικης θυγατέρας των διαδίκων Ε. - Α. ανατροφή και διαπαιδαγώγηση της. Επομένως, το δικαστήριο τούτο, με αποκλειστικό γνώμονα το αληθινό συμφέρον της ανήλικης θυγατέρας των διαδίκων Ε. -Α., κρίνει ότι πρέπει να ανατεθεί αποκλειστικά στην ενάγουσα η άσκηση της γονικής μέριμνας αυτής, διότι αυτή είναι η πλέον κατάλληλη και ικανή να προσφέρει στο ανήλικο τέκνο της προστασία και ήρεμο οικογενειακό περιβάλλον και να συμβάλει θετικά στην περαιτέρω ομαλή ανάπτυξη του. Επίσης, από τα ίδια ως άνω αποδεικτικά μέσα αποδείχθηκε ότι η ανήλικη θυγατέρα των διαδίκων Ε. - Α. νομίμως εκπροσωπείται στην παρούσα δίκη διατροφής της από την ενάγουσα μητέρα της, με την οποία ήδη διαμένει και σε αυτήν ανατέθηκε προσωρινά η άσκηση της γονικής της μέριμνας, όπως προαναφέρθηκε. Η ανήλικη θυγατέρα των διαδίκων είναι μαθήτρια της έκτης (6) τάξεως του δημοσίου δημοτικού σχολείου και δεν βαρύνεται με τις δαπάνες στεγάσεως της, διότι μαζί με τη μητέρα της διαμένει στην ιδιόκτητη οικία του εναγομένου. Παρακολουθεί μαθήματα αγγλικής γλώσσας στο ιδιωτικό φροντιστήριο ξένων γλωσσών "............" αντί ετησίων διδάκτρων 600 ευρώ. Επίσης, παρακολουθεί μαθήματα παραδοσιακών χορών στο Λύκειο Ελληνίδων του Π. του Νομού Κιλκίς, αντί ετησίων διδάκτρων 147 ευρώ. Οι λοιπές δαπάνες συντηρήσεως της ανωτέρω ανήλικης θυγατέρας των διαδίκων, δηλαδή αυτές της ενδύσεως, της τροφής, της ιατροφαρμακευτικής περιθάλψεως, της ψυχαγωγίας, της αξίας σχολικών ειδών και του παραθερισμού, είναι οι συνήθεις δαπάνες ανηλίκου τέκνου της αυτής ηλικίας με την ανήλικη. Αυτή δεν μπορεί να εξασφαλίσει μόνη της τη διατροφή της, διότι στερείται περιουσίας και εισοδημάτων εξ αυτής και λόγω της ανηλικότητάς της δεν μπορεί να γίνει λόγος για εργασία και πορισμό από αυτήν εισοδήματος προς κάλυψη των διατροφικών της αναγκών. Συνεπώς, αυτή έχει δικαίωμα διατροφής σε χρήμα κατά μήνα προκαταβαλλόμενης έναντι των γονέων της, οι οποίοι ενέχονται ανάλογα με τις οικονομικές τους δυνάμεις, για το επίδικο χρονικό διάστημα, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 1486 παρ. 2 και 1489 παρ. 2 του ΑΚ. Ακόμη, αποδείχθηκε ότι ο εναγόμενος διατηρεί συνεργείο επισκευής αυτοκινήτων, με κύριο αντικείμενο την συγκόλληση εξατμίσεων και από την επαγγελματική του αυτή δραστηριότητα κερδίζει τουλάχιστον 700 ευρώ το μήνα. Έχει στην κυριότητα του μια οικοδομή, στον ισόγειο όροφο της οποίας στεγάζεται το συνεργείο του και στον πρώτο όροφο βρίσκεται η οικία, όπου διαμένουν η ενάγουσα και η ανήλικη θυγατέρα των διαδίκων. Άλλα εισοδήματα από οποιαδήποτε πηγή ή περιουσιακά στοιχεία δεν αποδείχθηκε ότι έχει ο εναγόμενος, ο οποίος δεν βαρύνεται κατά νόμο με την υποχρέωση διατροφής τρίτου προσώπου, πλην της ανήλικης θυγατέρας του Ε.-Α. Η μητέρα της προαναφερόμενης ανήλικης θυγατέρας των διαδίκων δεν εργάζεται, λαμβάνει όμως από το Ταμείο Ανεργίας μηνιαίως, ως βοήθημα, το ποσό των 290 ευρώ. Έχει στην κυριότητα της ένα ιδιωτικής χρήσεως επιβατηγό αυτοκίνητο, τύπου Rover, 1.400 κυβικών εκατοστών. Περιουσία ή άλλα εισοδήματα από οποιαδήποτε άλλη πηγή δεν αποδείχθηκε ότι έχει η μητέρα της ανήλικης θυγατέρας των διαδίκων, η οποία, πλην της διατροφής της τελευταίας, δεν βαρύνεται, κατά νόμο, με την υποχρέωση διατροφής τρίτου προσώπου. Επίσης, δεν βαρύνεται αυτή με δαπάνες στεγάσεως της, διότι, όπως προαναφέρθηκε, κατοικεί μαζί με την ανήλικη θυγατέρα τους στην οικία του εναγομένου. Όπως αποδείχθηκε δε, η μητέρα της ανήλικης θυγατέρας των διαδίκων Ε. -Α. επιμελείται για την ανατροφή της τελευταίας αυτοπροσώπως και παρέχει σε αυτήν κάθε είδους εξυπηρετήσεις και φροντίδες, που, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, συνδέονται με τη συνοίκηση και είναι αποτιμητές σε χρήμα. Οι προσωπικές αυτές υπηρεσίες, λόγω και της μικρής ηλικίας του ανηλίκου τέκνου, κατά την οποία δεν έχει αυτό πλήρη τη δυνατότητα να αυτοεξυπηρετηθεί, αποτιμώνται μηνιαίως σε 50 ευρώ. Τέλος, αποδείχθηκε ότι οι μηνιαίες ανάγκες της ανήλικης θυγατέρας των διαδίκων, όπως αυτές προκύπτουν από τις συνθήκες της ζωής και ανταποκρίνονται στα απαραίτητα έξοδα για τη διατροφή, την ένδυση, την εκπαίδευση, την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και την ψυχαγωγία, ανέρχονται κατά το επίδικο χρονικό διάστημα σε 330 ευρώ. Στο ποσό αυτό συνυπολογίζεται και η δαπάνη του ηλεκτροφωτισμού, της υδρεύσεως και της θερμάνσεως (ΑΠ 826/1994) και η παροχή της προσωπικής εργασίας και των φροντίδων της μητέρας της ανήλικης, για την ανατροφή της, οι οποίες, όπως προαναφέρθηκε, είναι αποτιμητές σε χρήμα. Για τον προσδιορισμό της συνεισφοράς που βαρύνει τους γονείς της ανωτέρω ανήλικης θυγατέρας των διαδίκων, πρέπει να γίνει αναγωγή της οικονομικής δυνατότητας του κάθε γονέα στο σύνολο των εισοδημάτων τους.

Με τα δεδομένα αυτά ο εναγόμενος πρέπει να μετέχει στην ανάλογη διατροφή της ανήλικης θυγατέρας του, που προσδιορίζεται με τα κριτήρια που προαναφέρθηκαν στο ποσό των 220 ευρώ. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στην, προς συνεισφορά, υποχρέωση του εναγομένου στην ανάλογη διατροφή της ανήλικης θυγατέρας του, το οποίο και πρέπει να καταβάλλει κατά μήνα και για το επίδικο χρονικό διάστημα ως διατροφή της. Κατά το υπόλοιπο ποσό των 110 ευρώ μηνιαίως, που απαιτείται προς συμπλήρωση της ανάλογης διατροφής της ανήλικης θυγατέρας τους, πρέπει να συμμετέχει και η ενάγουσα μητέρα της, με την παροχή των προσωπικών της υπηρεσιών και με τα λοιπά εισοδήματα της.