Έτος
1983
Νόμος / διάταξη που αφορά
1442 ΑΚ
Αντικείμενο/ Βασικοί Ωφελούμενοι
Άνδρες, γυναίκες / διαζύγιο - διατροφή
Σημασία απόφασης
Διατροφή αναίτιου διαζυγίου

 

Σε σχέση με την πρώτη από τις συνεκδικαζόμενες αγωγές, δηλ. την αφορώσα στην επιδίκαση διατροφής υπέρ της ενάγουσας, που κρίθηκε αναίτια του διαζυγίου των διαδίκων, πρέπει να σημειωθούν τα παρακάτω: Κατά το άρθρο 65 του ν. 1329/83 «από την έναρξη της ισχύος αυτού του νόμου οι λόγοι και οι συνέπειες του διαζυγίου κρίνονται κατά τις διατάξεις των άρθρων 1438 έως 1446 του ΑΚ, όπως αυτές αντικαθίστανται από το άρθρο 16 αυτού του νόμου εφόσον όμως η αγωγή διαζυγίου είχε ασκηθεί πριν από την έναρξη της ισχύος του παρόντος, οι λόγοι και οι συνέπειες του διαζυγίου κρίνονται σύμφωνα με το δίκαιο που ίσχυε κατά το χρόνο της ασκήσεως της αγωγής». Με άλλα λόγια, εάν η αγωγή διαζυγίου ασκήθηκε πριν από τις 18.2.1983 οι συνέπειες (αποτελέσματα) του διαζυγίου, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και η αξίωση διατροφής της αναίτιας συζύγου (βλ. και Μπαλή Οικογ. § 113 και 114), κρίνονται σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρ. 1454 και 1455 του ΑΚ, όπως ίσχυαν πριν από την αντικατάστασή τους από το ν. 1329/83. Σύμφωνα όμως το άρθρο 4 § 2 του Σ 1975 Έλληνες και Ελληνίδες έχουν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις. Η παραπάνω διάταξη που καθιερώνει την αρχή της ισότητας δικαιωμάτων και υποχρεώσεων Ελλήνων και Ελληνίδων αποτελεί συνταγματικόν κανόνα, προς τον οποίο πρέπει να συμμορφώνεται ο κοινός νομοθέτης. Οι αντιβαίνουσες προς τον εν λόγω κανόνα διατάξεις παραμένουν κατ’ άρθρο 116 §1 του Συντάγματος εν ισχύι μέχρι στις 31.12.1982, μετά δε την ημερομηνίαν αυτή παύουν ισχύουσες σαν αντισυνταγματικές. Οι διατάξεις των άρθρων 1454 και 1455, που ρυθμίζουν τη διατροφή της ανυπαίτιας συζύγου σε περίπτωση διαζυγίου είχαν θεσπίσει άνιση και πλέον ευνοϊκή για τη γυναίκα μεταχείριση, αφού στην πράξη η βάσει αυτών καταβολή διατροφής λειτούργησε σαν ποινή διαζυγίου για τον άνδρα και σαν ισόβια σύνταξη για τη γυναίκα, και για το λόγο αυτό αντικαταστάθηκαν (βλ. σχετικώς και Πρακτικά σύνταξης της Επιτροπής Α. Γαζή, σελ. 125-126 και άρθρ. 1442 ΑΚ, όπως αντικ. από το ν. 1329/83). Επομένως η παραπάνω διάταξη του άρθρου 65 του ν. 1329/1983 δεν είναι σύμφωνη με την προεκτεθείσα συνταγματική αρχή, αφού μ’ αυτήν θεσπίζεται η εφαρμογή των αντισυνταγματικών διατάξεων των άρθρων 1454 και 1455 ΑΚ, όπως ίσχυαν πριν από την τροποποίηση του ΑΚ, και για το μετά τις 31.12.1982 χρονικό διάστημα. Η παραπάνω άλλωστε ρύθμιση, ούσα αντίθετη και προς το άρθρο 80 § 1 του ΕισΝΑΚ και προς το άρθρο 160 § 2 του Σχεδίου της Επιτροπής Α. Γαζή, κατά τα οποία η διατροφή του αναιτίου συζύγου, του οποίου ο γάμος λύθηκε κατά το μέχρι τούδε δίκαιο, διέπεται υπό του νέου νόμου, δεν επεξηγείται, όλως περιέργως, ούτε από την εισηγητική έκθεση της Επιτροπής που συνέταξε το σχέδιο του ν. 1329/83. Κατ’ ακολουθία η πρώτη από τις συνεκδικαζόμενες αγωγές, που αφορά την επιδίκαση διατροφής στην ενάγουσα σύζυγο, στηριζομένη στις παραπάνω αντισυνταγματικές διατάξεις των άρθρων 1454, 1455 ΑΚ και 65 ν. 1329/83 και μη δυνάμενη να θεμελιωθεί στη διάταξη του άρθρου 1442 ΑΚ (ν. 1329/83), διότι δεν εκθέτονται σχετικά πραγματικά περιστατικά, πρέπει να απορριφθεί, σαν νόμω αβάσιμη.