Έτος
1985
Νόμος / διάταξη που αφορά
1518 ΑΚ,1510 ΑΚ
Αντικείμενο/ Βασικοί Ωφελούμενοι
Γονείς / Σχέσεις γονέων και τέκνων / ονοματοδοσία τέκνου

 

Επειδή εκ του συνδυασμού των διατάξεων των άρθρων 1500-1503 ΑΚ προς τας των άρθρων αυτού 58, 1493, 1524, 1526 και 1582 προκύπτει ότι η ονοματοδοσία του ανηλίκου τέκνου, η οποία δεν είναι ουσιαστικόν στοιχείον του εφ' άπαξ τελουμένου μυστηρίου του βαπτίσματος (Ολομ. ΑΠ 240/1975), αποτελεί περιεχόμενον του καθόλου ιδιόμορφου δικαιώματος της πατρικής εξουσίας εις την έκφρασίν της προς επιμέλειαν του ανηλίκου τέκνου και μετά του καθόλου τούτου ιδιόμορφου δικαιώματος της πατρικής εξουσίας είναι τοσούτον αναποσπάστως συνδεδεμένη, ώστε ο έχων την πατρικήν εξουσίαν, αδιαφόρως του εάν έχη ή μη και την επιμέλειαν του ανηλίκου τέκνου του, εις πάσαν περίπτωσιν κατά την οποίαν δεν εξέπεσε ταύτης ή λόγω αδυναμίας εις την άσκησιν της δεν αναπληρούται υπό της μητρός, έχει το δικαίωμα να καθορίζη μόνος του το δοτέον εις το ανήλικον τέκνον του όνομα. Συνεπώς η μήτηρ του ανηλίκου τέκνου και εις την περίπτωση κατά την οποίαν εκ του νόμου ή δικαστικής αποφάσεως έχει την επιμέλειαν αυτού, εν υπάρξει πατρός, μη εκπεσόντος της πατρικής εξουσίας και δυναμένου να ασκήση ταύτην, δεν έχει το δικαίωμα καθορισμού του δοτέου εις αυτό ονόματος, και εάν ως έχουσα την επιμέλειαν του προβεί, παρά την θέλησιν του πατρός, εις την δόσιν του ονόματος αυτού, ούτος δικαιούται να επιδιώξη την διόρθωσιν της σχετικής ληξιαρχικής πράξεως, εις την οποίαν εγένετο η καταχώρησίς του και την εις ταύτην αναγραφήν του ονόματος, το οποίον ούτος δι' αυτό έχει επιλέξει. Την ως άνω έννοιαν των προδιαληφθεισών διατάξεων του ΑΚ ως προς την ονοματοδοσίαν του ανηλίκου τέκνου, απεδέχθη και ο νομοθέτης και δια του άρθρου 25 του Ν. Δ/τος 334/1976 "Περί ληξιαρχικών πράξεων" ρητώς εθέσπισεν ότι "το όνομα του νεογνού καταχωρίζεται εις την ληξιαρχικήν πράξιν γεννήσεως τη δηλώσει του ασκούντος την πατρικήν εξουσίαν, τούτου δε μη υπάρχοντος τη δηλώσει του έχοντος την επιμέλειαν του τέκνου". Αι διατάξεις αύται του άρθρου 25 του Ν. Δ/τος 347/1976 θεσπισθείσαι υπό το κράτος του ισχύοντος Συντάγματος (1975) προφανώς αντιτίθενται προς την καθιερούσαν την ισονομίαν Ελλήνων και Ελληνίδων (ανδρών και γυναικών) διάταξιν του άρθρου 4 παρ. 2 ιδίου Συντάγματος,εκ της τοιαύτης δε αντιθέσεώς των, η οποία δεν καλύπτεται εκ της διατάξεως του άρθρου 116 παρ. 1 αυτού, διακελευούσης ότι "Υφιστάμεναι διατάξεις αντιβαίνουσαι εις το άρθρον 4 παράγραφος 2 παραμένουν εν ισχύϊ μέχρι της δια νόμου καταργήσεώς των, το βραδύτερον δε μέχρι της 31 Δεκεμβρίου 1982" δεν έχουν εφαρμογήν και συνεπώς ούτε καταργητικήν τινά ενέργειαν και ως προς τας ρυθμίζουσας το θέμα της ονοματοδοσίας ανηλίκου τέκνου ανωτέρω διατάξεις του ΑΚ, αι οποίαι ως υφιστάμεναι κατά την έναρξιν του ισχύοντος Συντάγματος (1975) δια του ανωτέρω άρθρου 116 παρ. 1 αυτού παρέμειναν εν ισχύϊ το βραδύτερον μέχρι της 31 Δεκεμβρίου 1982, διότι δια νόμου τινός προ του χρόνου τούτου δεν είχον καταργηθεί ήτοι ίσχυον κατά τον κρίσιμον της προκειμένης υποθέσεως χρόνον. Εις την

εξεταζομένην περίπτωσσιν το Εφετείον Ναυπλίου, ως εκ της πρσβαλλομένης αποφάσεώς του προκύπτει εδέχθη ότι εκ του συναφθέντος την 21-1-1979 μεταξύ των διαδίκων νομίμου γάμου των εγεννήθη άρρεν τέκνον ηλικίας ήδη δύο ετών και ότι ο γάμος ούτος των διαδίκων ελύθη κοινή αυτών υπαιτιότητι αμετακλήτως δια της υπ' αριθμ. 55/1980 αποφάσεως του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Καλαμάτας. Οτι ο αναιρεσίβλητος πατήρ του εν λόγω τέκνου, επεικειμένης της βαπτίσεώς του, εζήτησεν από την συμφώνως προς το άρθρον 1503 εδάφιον τελευταίον ΑΚ, έχουσαν την επιμέλειαν αυτού αναιρεσειούσαν μητέρα του όπως ειδοποιηθή, δια να παραστεί εις την βάπτισίν του, άμα δε εγνωστοποίησεν εις αυτήν ότι εις τούτο επιθυμεί να δοθή το όνομα Ευστράτιος. Ομως την 10-8-1980 η αναιρεσειούσα προέβη εις την βάπτισιν του ως άνω τέκνου εν αγνοία του έχοντος επ' αυτού την πατρικήν εξουσίαν αναιρεσιβλήτου και παρά την θέλησιν αυτού εδόθη εις τούτο το όνομα Ιωάννης, το οποίον κατεχωρίσθη εις το περιθώριον της υπ' αριθμόν 194/1979 ληξιαρχικής πράξεως γεννήσεως του ληξίαρχου Καλαμάτας. Βάσει τούτων το δικάσαν Εφετείον δια της προσβαλλομένης αποφάσεως του κρίναν ότι εις τον αναιρεσίβλητον ως έχοντα την πατρικήν εξουσίαν επί του κοινού των διαδίκων ανηλίκου τέκνου των ανήκεν το δικαίωμα της ονοματοδοσίας αυτού, δι' εξαφανίσεως της αντιθέτως αποφανθείσης πρωτοδίκου αποφάσεως, εδέχθη ως βάσιμον την από 8-11-1980 αίτησιν του αναιρεσιβλήτου περί διορθώσεως της προδιαληφθείσης υπ' αριθμόν 194/1979 ληξιαρχικής πράξεω του ληξιάρχου Καλαμάτας προς τον σκοπόν μεταβολής του παρά την θέλησιν του δοθέντος εις τούτο ονόματος "Ιωάννης" εις το υπ'αυτού αιτούμενον "Ευστράτιος". Ούτω κρίναν ορθώς, ως προς την ονοματοδοσίαν, τας διατάξεις των άρθρων 1500-1503 ΑΚ εν συνδυασμώ προς τας διατάξεις 58, 1493, 1524-1526 και 1582 ιδίου Κώδικος ερμήνευσε και εφήρμοσε και ο μοναδικός περί του αντιθέτου εκ του άρθρου 559 αριθμ. 1 ΚΠολΔ λόγος αναιρέσεως είναι αβάσιμος και πρέπει να απορριφθεί. Ομως κατά την γνώμην ενός μέλους εκ του συνδυασμού των διατάξεων του άρθρου 1500-1503 ΑΚ προς τας των άρθρων 58, 1493, 1524-1526 και 1582 ιδίου Κώδικος, αι οποίαι κατά τον κρίσιμον, δια την προκειμένην υπόθεσιν, χρόνον είχον εφαρμογήν, διά τον λόγον ο οποίος αναφέρεται εις την μείζονα γνώμην προκύπτει ότι η ονοματοδοσία του ανηλίκου τέκνου περιλαμβάνεται εντός των ορίων του εκ του καθόλου ιδιομόρφου δικαιώματος της πατρικής εξουσίας απορρέοντος μερικωτέρου επίσης ιδιομόρφου δικαιώματος επιμελείας του ανηλίκου τέκνου, η οποία εκτός της ονοματοδοσίας, ως ενδεικτικώς ορίζει η διάταξις του άρθρου 1502 εδάφιον πρώτον του ΑΚ, περιλαμβάνει την ανατροφήν,επίβλεψιν και εκπαίδευσιν του προσώπου του ανηλίκου τέκνου, τον προσδιορισμόν της κατοικίας του και την λήψιν των απαιτουμένων σωφρονιστικών μέτρων, σαφώς ούτω διαχωριζομένης της διοικήσεως της περιουσίας αυτού, ούτε εκ των ανωτέρω διατάξεων ούτε εξ άλλης τινός διατάξεως προκύπτει ότι η ονοματοδοσία του ανηλίκου τέκνου δεν αποσπάται εκ του καθόλου δικαιώματος της πατρικής εξουσίας εις τας περιπτώσεις εκείνας κατά τας οποίας εκ του νόμου ή δικαστικής αποφάσεως η επιμέλεια αυτού, εις την οποίαν περιλαμβάνεται η ονοματοδοσία, ανατίθεται εις την μητέραν του ή τρίτον. Αντιθέτως ο δικαιολογητικός λόγος εκ του οποίου αφωρμήθη ο νομοθέτης εις την θέσπισιν των διατάξεων αι οποίαι ορίζουν την από του έχοντος την πατρικήν εξουσίαν πατρός απόσπασιν εξ αυτής της επιμελείας του τέκνου και ανάθεσιν ταύτης είτε απ' ευθείας είτε δια δικαστικής αποφάσεως εις την μητέρα ή τρίτον, εγκείμενος εις την εξασφάλισιν του συμφέροντος του τέκνου προς ομαλωτέραν,επιτυχεστέραν και αρτιωτέραν ανάπτυξιν, εξέλιξιν και συγκρότησιν της καθόλου προσωπικότητος του και επιβάλλει την περιέλευσιν της ονοματοδοσίας του εις εκείνον εις τον οποίον ανατίθεται η επιμέλεια και τελεί εις λογική συνέπειαν με το ότι ρητώς ώρισεν ότι εις την επιμέλειαν περιλαμβάνεται η ανατροφή, επίβλεψις εκπαίδευσις αυτού ήτοι καθήκοντα και υποχρεώσεις προφανώς μεγαλυτέρας βαρύτητος δια το συμφέρον του τέκνου. Συνεπώς αντιθέτως κρίναν το δικάσαν Εφετείον δια της προσβαλλομένης αποφάσεως, εσφαλμένως ηρμήνευσε και εφήρμοσε τας προδιαληφθείσας διατάξεις και ο μοναδικός εκ του άρθρου 559 αριθμός 1 ΚΠολΔ λόγος αναιρέσεως είναι βάσιμος και έπρεπε να γίνη δεκτός.