ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ Γ Πολ. Τμήμα
ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΗΚΕ από τους δικαστές : Γεώργιο Καμπέρη, Προεδρεύοντα Αρεοπαγίτη, (κωλυομένου του Αντιπροέδρου και του αρχαιοτέρου Δικαστή), Παναγιώτη Γρηγοριάδη, Απόστολο Μουστακόπουλο, Ευάγγελο Ανδριανό και 'Αννα Αθανασιάδου, Αρεοπαγίτες.
ΣΥΝΗΛΘΕ σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 8 Μαϊου 1991, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ηλία Σπυρόπουλου (ο Εισαγγελέας είχε κώλυμα να μετάσχει) και της γραμματέως Αικατερίνης Μακρυνιώτη, για να δικάσει μεταξύ: Του αναιρεσείοντος : Ν. Γ. Ρ., κατοίκου Αθηνών, ο οποίος παραστάθηκε στο δικαστήριο αυτοπροσώπως καθό δικηγόρος. Της αναιρεσίβλητης : Δ. Γ. Γ., πρώην συζύγου Ν. Ρ. και ήδη Π. Κ., κατοίκου Αγίας Μαρίνας Ν. Μάκρης Αττικής, για τον εαυτό της ατομικά και ως έχουσας οριστικά την επιμέλεια του τέκνου της Μάριου, εκπροσωπήθηκε στο δικαστήριο από τον πληρεξούσιο δικηγόρο της Ελπιδοφόρο Ρούσσο.
Η ένδικη διαφορά άρχισε με την από 10-3-1987 αγωγή που κατατέθηκε στο Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών. Εκδόθηκαν οι αποφάσεις: 2111/1987 του ίδιου Δικαστηρίου και 3667/1990 του Εφετείου Αθηνών. Την αναίρεση της τελευταίας αποφάσεως ζητεί ο αναιρεσείων με την από 5-6-1990 αίτηση και τους από 22-10-1990 προσθέτους λόγους αναιρέσεως.
Κατά τη συζήτηση της αιτήσεως αυτής, που εκφωνήθηκε από το πινάκιο, οι διάδικοι παραστάθηκαν όπως σημειώνεται πιο πάνω, ο εισηγητής Αρεοπαγίτης Γεώργιος Καμπέρης ανέγνωσε την έκθεσή του, με την οποία πρότεινε την απόρριψη της κρινόμενης αιτήσεως, ο αναιρεσείων ζήτησε την παραδοχή της αιτήσεως και ο πληρεξούσιος της αναιρεσίβλητης την απόρριψή της και καθένας την καταδίκη του αντιδίκου στην δικαστική δαπάνη.
Ο Εισαγγελέας πρότεινε την απόρριψη της αιτήσεως.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΝΟΜΟ
Επειδή, από το συνδυασμό των διατάξεων των παραγρ. 1 και 2 του άρθρου 1511 του ΑΚ, όπως αντικαταστάθηκε με το Ν. 1329/1983, συνάγεται ότι τόσον η απόφαση των γονέων σχετικά με την άσκηση της γονικής μέριμνας, η οποία περιλαμβάνει και την επιμέλεια του προσώπου του τέκνου, όσο και η απόφαση του δικαστηρίου, όταν, κατά τις διατάξεις του νόμου, αποφασίζει σχετικά με την ανάθεση της γονικής μέριμνας ή με τον τρόπο της ασκήσεώς της, πρέπει να αποβλέπει στο συμφέρον του τέκνου. Η απόφαση αυτή του δικαστηρίου πρέπει επίσης να σέβεται την ισότητα μεταξύ των γονέων και να μη κάνει διακρίσεις εξαιτίας του φύλου, της φυλής, της γλώσσας, της θρησκείας, των πολιτικών ή όποιων άλλων πεποιθήσεων, της ιθαγένειας, της εθνικής ή κοινωνικής προελεύσεως ή της περιουσίας.
Στη περίπτωση που κρίνεται το Εφετείο, που δίκασε έφεση του αναιρεσείοντος κατά της υπ'αριθ. 2111/1987 οριστικής αποφάσεως του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών που απέρριψε αγωγή του με την οποία ζήτησε να ανατεθεί σ'αυτόν αποκλειστικά η άσκηση της γονικής μέριμνας, άλλως της επιμέλειας του ανηλίκου κοινού τέκνου τους, Μαρίου, ηλικίας τότε 4 ετών, η οποία (επιμέλεια) είχε ανατεθεί στην αναιρεσίβλητη μητέρα, δέχθηκε, με την προσβαλλόμενη απόφασή του, όπως απ'αυτή προκύπτει, ότι αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Οι διάδικοι τέλεσαν νόμιμο γάμο στις 18-12- 1982 και από το γάμο τους αυτό γεννήθηκε το ηλικίας κατά την έγερση της αγωγής, τεσσάρων ετών, τέκνο τους Μάριος. Η έγγαμη συμβίωση των διαδίκων διακόπηκε στις 23/11/1983 ήτοι λίγες ημέρες μετα τη γέννηση του παιδιού τους. Με την 1947/1984 απόφαση του Μον. Πρωτοδικείου Αθηνών, η οποία εκδόθηκε ύστερα από άσκηση αντιθέτων αγωγών των διαδίκων, η επιμέλεια του προσώπου του τέκνου ανατέθηκε στη μητέρα. Η απόφαση αυτή επικυρώθηκε με την 6551/1986 απόφαση του Εφετείου Αθηνών, η οποία απέρριψε σχετική έφεση του ενάγοντα. Οτι μεταξύ των διαδίκων -συζύγων υπάρχει σφοδρότατη αντιδικία και εμπάθεια και κατά την επικοινωνία του αναιρεσείοντος με το τέκνο, που κανονίσθηκε με οριστική απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, δημιουργούντο συχνά επισόδεια και διαπληκτισμοί ανάμεσα στους συζύγους.-Για τα επεισόδια αυτά έχουν υποβληθεί μηνύσεις εκατέρωθεν και ακολούθησαν καταδίκες αμφοτέρων. Οι κατά της αναιρεσίβλητης και των γονέων της ισχυρισμοί του αναιρεσείοντος δεν αποδείχθηκαν. Αντιθέτως αποδείχθηκε ότι και οι δύο γονείς υπεραγαπούν το τέκνο τους η δε απασχόληση της αναιρεσίβλητης στο Φροντιστήριο Αγγλικής γλώσσης για ωρισμένες ώρες, δεν στερεί τούτο των φροντίδων, γιατί κατά το διάστημα τούτο το προσέχει η μητέρα της. Και ότι μετά την έκδοση της εκκαλουμένης αποφάσεως και προ της εκδικάσεως της εφέσεως ο γάμος των διαδίκων λύθηκε συναινετικώς και με την από 9-5-1988 έγγραφη συμφωνία τους, που επικυρώθηκε με την πιο πάνω απόφαση λύσεως του γάμου τους, αλλά και με το υπ'αριθ. 7611/1988 πρακτικό του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών οι διάδικοι συμφώνησαν όπως η επιμέλεια του προσώπου του τέκνου ασκείται από τη μητέρα και καθόρισαν και τον τρόπο επικοινωνίας του
αναιρεσείοντος με το ανήλικο.
Με βάση τις παραδοχές αυτές το Εφετείο έκρινε ότι το συμφέρον του τέκνου επιβάλλει όπως η επιμέλεια του προσώπου του (τέκνου), προς το παρόν τουλάχιστον και κυρίως λόγω της μικράς του ηλικίας να εξακολουθήσει να ασκείται από τη μητέρα, γιατί ο πατέρας δεν μπορεί να αναπληρώσει τις μητρικές φροντίδες από την ίδια τη φύση του, αλλά και για τον πρόσθετο λόγο ότι η επαγγελματική απασχόλησή του ως δικηγόρου επιβάλλει να απουσιάζει από το σπίτι μεγάλα χρονικά διαστήματα. Ετσι κρίνοντας, δεν παραβίασε τις πιο πάνω ουσιαστικού δικαίου διατάξεις, διέλαβε δε στην απόφασή του πλήρεις σαφείς και χωρίς αντιφάσεις αιτιολογίες.
Επομένως οι λόγοι αναιρέσεως του κυρίου δικογράφου πρώτος κατά τις υπό στοιχεία α,β και δ αιτιάσεις του, δεύτερος κατά το δεύτερο σκέλος του, τρίτος κατά τις με τα στοιχεία β, γ και δ αιτιάσεις τους και ο δεύτερος λόγος του δικογράφου των προσθέτων κατά το δεύτερο σκέλος του με τους οποίους υποστηρίζονται τα αντίθετα και ειδικότερα με το να δεχθεί το Εφετείο ότι το συμφέρον του τέκνου επιβάλλει όπως η μητέρα εξακολουθήσει προς το παρόν τουλάχιστον κυρίως λόγω της μικρής του ηλικίας να ασκεί την επιμέλεια του προσώπου του "γιατί ο πατέρας δεν μπορεί να αναπληρώσει τις μητρικές φροντίδες από την ίδια τη φύση" α) δεν σεβάσθηκε την μεταξύ των γονέων ισότητα και κατάφωρα παραβίασε την διάταξη του άρθρου 1511 παρ.2 του ΑΚ, β) στέρησε την απόφασή του νόμιμης βάσεως 1) γιατί δεν προσδιόρισε τις ώρες της ημερήσιας επαγγελματικής του απασχόλησης, για να κριθεί αν διαθέτει ή όχι επαρκή χρόνο για την άσκηση της επιμέλειας 2) δεν προσδιορίζει τον τρόπο κατά τον οποίο προκλήθηκαν οι αναφερόμενες σωματικές βλάβες και 3) δεν εξειδικεύει το συμφέρον του τέκνου, πρέπει ν'απορριφθούν ως αβάσιμοι. Ο αυτός πρώτος λόγος του κυρίου δικογράφου κατά την υπό στοιχείο γ αιτίασή του και ο δεύτερος λόγος του δικογράφου των προσθέτων κατά τη δεύτερη αιτίασή του, κατά τις οποίες το Εφετείο αφενός δεν έλαβε υπόψη του τον αγωγικό ισχυρισμό του αναιρεσείοντος τον οποίο επανυπέβαλε νόμιμα στο Εφετείο με λόγο εφέσεως ότι συντρέχουν στο πρόσωπό του όλα τα στοιχεία για την ανάθεση σ'αυτόν της γονικής μέριμνας και ότι η αναιρεσίβλητη ήταν ακατάλληλη να διατηρήσει ακόμα την επιμέλεια του τέκνου της, πρέπει να απορριφθούν προεχόντως ως αβάσιμοι, γιατί και τους ισχυρισμούς αυτούς τους έλαβε υπόψη το δικαστήριο και τους απέρριψε ως αβάσιμους.
Επειδή, από τη περιεχόμενη στην προσβαλλόμενη απόφαση βεβαίωση ότι το Εφετείο για να καταλήξει στο επί της ουσίας απορριπτικό πόρισμά του, έλαβε υπόψη του και "όλα τα έγγραφα τα οποία επικαλούνται και προσάγουν οι διάδικοι" σε συνδυασμό με το όλο περιεχόμενο του αιτιολογικού της αποφάσεως, δεν καταλείπεται καμμιά αμφιβολία ότι τούτο έλαβε υπόψη του και τα αναφερόμενα στον πρώτο λόγο αναιρέσεως του δικογράφου των προσθέτων λόγων, έγγραφα.
Επειδή, ο από το άρθρο 559 αριθ. 20 του ΚΠολΔ λόγος αναιρέσεως ιδρύεται όταν το δικαστήριο καταλήγει στη κρίση του από την εκτίμηση είτε αποκλειστικά, είτε κατά κύριο λόγο του περιεχομένου του φερομένου ως παραμορφωθέντος εγγράφου, όχι δε και όταν η κρίση του ειναι απότοκη συνεκτιμήσεως του όλου αποδεικτικού υλικού που νόμιμα επικαλέσθηκαν και προσκόμισαν οι διάδικοι, στο οποίο (υλικό) περιλαμβάνεται και το προσβαλλόμενο έγγραφο, από το οποίο το δικαστήριο αντλεί επιχειρήματα για τη στήριξη της εκφερομένης κρίσεώς του. Στην υπόψη περίπτωση το Εφετείο όπως προκύπτει από την απόφασή του δεν στηρίχθηκε ούτε αποκλειστικά, ούτε κατά κύριο λόγο στα μνημονευόμενα στον τρίτο λόγο (στοιχείο γ) του κυρίου δικογράφου, έγγραφα. Επομένως, ο λόγος αυτός πρέπει ν'απορριφθεί ως απαράδεκτος.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την από 5-6-1990 αίτηση του Ν. Γ. Ρ. και τους προς συμπλήρωση αυτής από 22-10- 1990 πρόσθετους λόγους, για αναίρεση της 3667/1990 αποφάσεως του Εφετείου Αθηνών.
Και,
Καταδικάζει τον αναιρεσείοντα στη δικαστική δαπάνη της αναιρεσίβλητης την οποία ορίζει σε εκατό χιλιάδες (100.000) δραχμές.
Κρίθηκε και αποφασίστηκε στην Αθήνα στις 9 Ιουλίου 1991 και δημοσιεύτηκε στην Αθήνα στις 16 Ιουλίου 1991.
