Εισηγητής: Ευάγγελος Σταυρουλάκης
Το άρθρο 1467 AK ορίζει ότι η ιδιότητα του τέκνου, ως προς το οποίο συντρέχει ένα από τα τεκμήρια των άρθρων 1465 και 1466, ως τέκνου γεννημένου σε γάμο, μπορεί να προσβληθεί δικαστικώς, αν αποδειχθεί ότι η μητέρα δεν συνέλαβε πράγματι από το σύζυγό της ή ότι κατά το κρίσιμο διάστημα της σύλληψης δηλαδή αυτό που περιλαμβάνεται ανάμεσα στην τριακοσιοστή και την εκατοστή ογδοηκοστή ημέρα πριν από τον τοκετό (άρθρο 1468 ΑΚ) ήταν φανερά αδύνατο να συλλάβει από αυτόν, ιδίως εξαιτίας ανικανότητας ή αποδημίας του η επειδή δεν είχαν σχέσεις. Από τη διάταξη αυτή προκύπτει ότι το τεκμήριο της καταγωγής του τέκνου από το γάμο, το οποίο είναι μαχητό, μπορεί να ανατραπεί μόνο με αγωγή προσβολής της πατρότητας (βλ. και άρθ. 620 ΚΠολΔ). Η μητέρα του τέκνου έχει τη δυνατότητα (άρθ. 1469 εδ. α) να ασκήσει την αγωγή αυτή, η οποία στρέφεται, σύμφωνα με το άρθρο 619 § 1 περ. γ` ΚΠολΔ, κατά του τέκνου ή του ειδικού επιτρόπου του και κατά του συζύγου της. Το δικόγραφο της αγωγής πρέπει να περιλαμβάνει τα πραγματικά περιστατικά που προσδιορίζουν είτε ότι η μητέρα δε συνέλαβε το τέκνο από το σύζυγό της, δηλαδή τον τεκμαιρόμενο πατέρα, είτε ότι αυτή (μητέρα) κατά το κρίσιμο της σύλληψης διάστημα ή ταν φανερά αδύνατο να συλλάβει το τέκνο από εκείνον. Η αναφορά των πραγματικών αυτών περιστατικών καθιστά ορισμένη την αγωγή (βλ. Ι.Σ. Σπυριδάκη, ΟικογΔ, 1983, σελ. 215-217 και ΕφΠειρ 4/1988 ΕλλΔνη 29.1442). Η προσβολή της πατρότητας από τη μητέρα απολείεται σύμφωνα με το άρθρο 1470 αριθ. 4 ΑΚ, όταν περάσει ένα έτος από τον τοκετό, ή εφ` όσον υπάρχει σοβαρός λόγος για τη μη προσβολή κατά τη διάρκεια του γάμου, έξι μήνες αφότου λύθηκε ή ακυρώθηκε ο γάμος με το σύζυγό της. Η θέσπιση της προθεσμίας αυτής, που είναι αποκλειστική και επομένως λαμβάνεται υπόψη και αυτεπαγγέλτως, συνιστά καταχρηστική ένσταση, η οποία μπορεί να προβληθεί από τον εναγόμενο -τεκμαιρόμενο- πατέρα του τέκνου, τα πραγματικά δε περιστατικά που συνιστούν σοβαρό λόγο για τη μη προσβολή της πατρότητας από τη μητέρα στη διάρκεια του γάμου δεν είναι αναγκαία για τη θεμελίωση της σχετικής αγωγής εκείνης, αλλ` αντιτείνονται από αυτήν για την κατάλυσή της από το άρθρο 1470 αριθ. 4 ΑΚ ένστασης, ήτοι κατ` αντένσταση (βλ. ΕφΘεσ 1701/1993 ΕλλΔνη 35. 671 και ΕφΠειρ 4/1988 ο.π. καθώς και τις σε νομολογία και συγγραφείς παραπομπές σ` αυτές). Σημειώνεται ότι όσο διαρκεί ο γάμος, η μητέρα έχει σοβαρό λόγο για τη μη προσβολή της πατρότητας, που συνίσταται στο ότι η αποκάλυψη της σύλληψης του τέκνου της από τις σαρκικές επαφές της με άλλο άνδρα αποτελεί γι` αυτόν ηθικά επίμεπτη και κοινωνικά αποκρουστέα συμπεριφορά (βλ. και ΕφΘεσ 171/1993 ο.π. και τις εκεί παραπομπές σε συγγραφείς).
