Έτος
1997
Νόμος / διάταξη που αφορά
929 ΑΚ
Αντικείμενο/ Βασικοί Ωφελούμενοι
Άνδρες, γυναίκες σύζυγοι / συνεισφορά στην οικογένεια
Σημασία απόφασης
Αμοιβαία αξίωση των συζύγων

 

Παραδεκτά εισάγεται ενώπιον της τακτικής Ολομέλειας του Αρείου Πάγου η κρινόμενη υπόθεση προκειμένου να αρθεί η διαφωνία που ανέκυψε μεταξύ των τμημάτων, εκ των οποίων το μεν Δ' έκρινε ότι ο σύζυγος, και μετά το ν. 1329/1983, έχει εκ του νόμου αξίωση έναντι της συζύγου του να συνεισφέρει τις υπηρεσίες της για την αντιμετώπιση των οικογενειακών αναγκών και ότι επομένως αυτός νομιμοποιείται να απαιτήσει αποζημίωση για τη στέρηση των υπηρεσιών της από εκείνον που την τραυμάτισε, κατά το 929 εδ. β' του ΑΚ, ενώ το Γ', στο οποίο παραπέμφθηκε η υπόθεση μετά την αναίρεση της αποφάσεως του Εφετείου, βάσει του 559 παρ. 1 ΚΠολΔ, διατύπωσε αντίθετη γνώμη, ήτοι ότι ο σύζυγος, μετά το ν. 1329/1983, δεν έχει τέτοια αξίωση και παρέπεμψε την υπόθεση στην Ολομέλεια, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 580 παρ. 4 ΚΠολΔ, όπως ίσχυε πριν καταργηθεί με το άρθρο 31 του ν. 2172/1993, συνεχίζει όμως να εφαρμόζεται επί των εκκρεμών υποθέσεων, επί των οποίων έχει εκδοθεί αναιρετική απόφαση (άρθρο 32 παρ. 3 ν. 2172/1993). Η υπόθεση θα εξετασθεί παρά την απουσία των αναιρεσιβλήτων (άρθρο 576 παρ. 2 ΚΠολΔ) οι οποίοι, καίτοι κλητεύθηκαν νόμιμα και εμπρόθεσμα με επιμέλεια του αναιρεσείοντος για να παραστούν ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου στη σημερινή δικάσιμο δεν εμφανίσθηκαν ούτε εκπροσωπήθηκαν κατά την εκφώνηση και συζήτηση της υποθέσεως στην κανονική σειρά του πινακίου.

Τα άρθρα 1389 και 1390 του ΑΚ, όπως αντικαταστάθηκαν με το άρθρο 15 του ν. 1329/1983, ορίζουν ότι οι σύζυγοι έχουν την υποχρέωση να συνεισφέρουν από κοινού, ο καθένας ανάλογα με τις δυνάμεις του, για την αντιμετώπιση των αναγκών της οικογένειας. Η συνεισφορά γίνεται με την προσωπική εργασία, τα εισοδήματά τους και την περιουσία τους. Στην υποχρέωση συνεισφοράς περιλαμβάνονται ειδικότερα η αμοιβαία υποχρέωση των συζύγων για διατροφή τους, η κοινή υποχρέωση για διατροφή των τέκνων τους και εν γένει η υποχρέωση για συμβολή τους στη λειτουργία του κοινού οίκου. Με τις διατάξεις αυτές, σε αντίθεση με τα ισχύοντα πριν από το ν. 1329/1983, θεσπίζεται, βάσει της αρχής της ισότητας των δύο φύλων, η αμοιβαία υποχρέωση των συζύγων να συνεισφέρουν για την αντιμετώπιση των οικογενειακών αναγκών, καθένας ανάλογα με τις δυνάμεις του. Η συνεισφορά αυτή οφείλεται και με την παροχή προσωπικών υπηρεσιών, ως ένα μέσο για την αντιμετώπιση των αναγκών του κοινού οίκου, στο μέτρο των δυνατοτήτων του κάθε συζύγου. Στην υποχρέωση συνεισφοράς που έχει, ανάλογα με τις δυνάμεις του, κάθε σύζυγος, αντιστοιχεί αμοιβαίο εκ του νόμου δικαίωμα του άλλου να αξιώνει τη συνεισφορά των υπηρεσιών αυτών. Παράγεται δηλαδή ενοχική οικογενειακής φύσεως αξίωση που αντικείμενο έχει την υποχρέωση του άλλου να συμβάλλει στις οικογενειακές ανάγκες με την παροχή των υπηρεσιών του.

Ετσι στην περίπτωση τραυματισμού του ενός συζύγου και συνακόλουθης ανικανότητάς του να προσφέρει τις προσωπικές του υπηρεσίες, δικαιούται ο άλλος σύζυγος να απαιτήσει από τον υπαίτιο του τραυματισμού αποζημίωση για τη στέρηση των υπηρεσιών, που συνιστούσαν την εκ του νόμου οφειλόμενη συμβολή του θύματος στις οικογενειακές ανάγκες, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 929 εδ. β' του ΑΚ. Η διάταξη επομένως αυτή εξακολουθεί να ισχύει, ενόψει όμως της κοινής υποχρεώσεως των συζύγων για συνεισφορά, η αξίωση αποζημιώσεως δεν υπάρχει μόνο υπέρ του άνδρα, αλλά εκτείνεται τώρα και στη γυναίκα, εάν τραυματισθεί ο άνδρας και από την αιτία αυτή η σύζυγος στερηθεί τις οφειλόμενες, ανάλογα με τις δυνάμεις του, υπηρεσίες του. Η ύπαρξη, βεβαίως, και το μέγεθος της ζημίας που μπορεί να ζητηθεί ως αποζημίωση, θα εξαρτάται σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση από τις δυνάμεις και από το συσχετισμό των δυνάμεων των συζύγων από τον οποίο θα προκύπτει η υποχρέωση, το είδος και το μέγεθος συνεισφοράς του παθόντος συζύγου με την παροχή προσωπικών υπηρεσιών για την αντιμετώπιση των οικογενειακών αναγκών, βάσει των στοιχείων που θα εκτίθενται από τους διαδίκους. Κατά συνέπεια ο σύζυγος νομιμοποιείται να απαιτήσει αποζημίωση για στέρηση των υπηρεσιών αυτών, σε περίπτωση βλάβης του σώματος ή της υγείας του άλλου συζύγου από τον υπαίτιο του τραυματισμού, όπως ορθά δέχθηκε το αναιρετικό Τμήμα (Δ') με την 461/1991 απόφασή του.

Επομένως, η διαφωνία που ανέκυψε με την αντίθετη γνώμη του Γ' Τμήματος (της παραπομπής) με την απόφασή του 1035/1994, πρέπει να επιλυθεί υπέρ της γνώμης του αναιρετικού Δ' Τμήματος. Μετά ταύτα, η υπόθεση θα αναπεμφθεί στο Γ' Τμήμα. (Αναπέμπει στο Γ' Τμήμα).