ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ Δ Πολιτικό Τμήμα
ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΗΚΕ από τους Δικαστές: Δημήτριο Σουλτανιά, Αντιπρόεδρο, Παύλο Μεϊδάνη, Κωνσταντίνο Βαλμαντώνη, Αθανάσιο Κρητικό, και Νικόλαο Κασσαβέτη, Αρεοπαγίτες.
ΣΥΝΗΛΘΕ σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του, στις 6 Δεκεμβρίου 2002, με την παρουσία και της Γραμματέως Μάρθας Ψαραύτη, για να δικάσει μεταξύ:
Του αναιρεσείοντος: ................ , κατοίκου .................... Αττικής, ο οποίος εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Γεώργιο Λιάννη, με δήλωση του άρθρου 242 παρ. 2 ΚΠολΔ.
Των αναιρεσιβλήτων: 1. Νομικού Προσώπου Ιδιωτικού Δικαίου, με την επωνυμία «.................................» (...), που εδρεύει στην .... και εκπροσωπείται νόμιμα, το οποίο εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Δημήτριο Παπαζήση και 2. ανώνυμης ασφαλιστικής εταιρείας με την επωνυμία «..........», που εδρεύει στην .... και εκπροσωπείται νόμιμα, η οποία δεν παραστάθηκε.
Η ένδικη διαφορά άρχισε με τις από 22 Σεπτεμβρίου 1995 και 15 Ιανουαρίου 1996 αγωγές, που κατατέθηκαν στο Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών και συνεκδικάσθηκαν.
Εκδόθηκαν οι αποφάσεις: 2656/1996 οριστική του ίδιου Δικαστηρίου και 2326/1997 του Εφετείου Αθηνών. Την αναίρεση της τελευταίας απόφασης ζητεί ο αναιρεσείων με την από 30 Νοεμβρίου 1999 αίτησή του.
Κατά τη συζήτηση της αίτησης αυτής, που εκφωνήθηκε από το πινάκιο, οι διάδικοι παραστάθηκαν όλοι πλην της 2ης εκ των αναιρεσιβλήτων, όπως σημειώνεται πιο πάνω. Ο Εισηγητής Αρεοπαγίτης Νικόλαος Κασσαβέτης ανάγνωσε την από 10 Οκτωβρίου 2002 έκθεσή του, με την οποία εισηγήθηκε την παραδοχή της κρινόμενης αίτησης αναίρεσης. Ο πληρεξούσιος του 1ου αναιρεσιβλήτου ζήτησε την απόρριψη της αίτησης και την καταδίκη του αντιδίκου του στη δικαστική δαπάνη.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Από την υπ` αριθ. 3815/27 Ιουνίου 2002 έκθεση επίδοσης του αρμόδιου δικαστικού επιμελητή στο Πρωτοδικείο Αθηνών ....... αποδεικνύεται ότι ύστερα από παραγγελία του αναιρεσείοντος επιδόθηκαν νομότυπα και εμπρόθεσμα στη δεύτερη αναιρεσίβλητη αντίγραφο της υπό κρίση από 30 Νοεμβρίου 1999 αναίρεσης και κλήση προς την ίδια αναιρεσίβλητη να παραστεί κατά τη νόμιμα ορισμένη για την 4η Οκτωβρίου 2002 αρχική δικάσιμο της υπό κρίση αναίρεσης.
Ομως η δεύτερη αναιρεσίβλητη δεν εμφανίσθηκε κατά τη σημειούμενη στην αρχή της απόφασης αυτής μετ` αναβολή δικάσιμο της υπό κρίση αναίρεσης. Επομένως παραδεκτά, σύμφωνα με τις συνδυασμένες διατάξεις των άρθρων 226 παρ. 4 εδ. β` και 575 Κ.Πολ.Δ. διεξήχθη κατά τη σημειωθείσα μετ` αναβολή δικάσιμο και ως προς τη δεύτερη αναιρεσίβλητη η συζήτηση της υπό κρίση αναίρεσης.
Τα άρθρα 1387 και 1390 Α.Κ. όπως αντικαταστάθηκαν με το άρθρο 15 του νόμου 1329/1983 ορίζουν ότι οι σύζυγοι έχουν την υποχρέωση να συνεισφέρουν από κοινού ο καθένας ανάλογα με τις δυνάμεις του, για την αντιμετώπιση των αναγκών της οικογένειας. Η συνεισφορά γίνεται με την προσωπική εργασία, τα εισοδήματά τους και την περιουσία τους. Στην υποχρέωση συνεισφοράς περιλαμβάνονται ειδικότερα η αμοιβαία υποχρέωση των συζύγων για διατροφή τους, η κοινή υποχρέωση για διατροφή των τέκνων τους και εν γένει η υποχρέωση για συμβολή τους στη λειτουργία του κοινού οίκου. Με τις διατάξεις αυτές, σε αντίθεση με τα ισχύοντα πριν από το νόμο 1329/1983, θεσπίζεται, βάσει της αρχής της ισότητας των δύο φύλων, η αμοιβαία υποχρέωση των συζύγων να συνεισφέρουν για την αντιμετώπιση των οικογενειακών αναγκών καθένας ανάλογα με τις δυνάμεις του. Η συνεισφορά αυτή οφείλεται και με την παροχή προσωπικών υπηρεσιών, ως ένα μέσο για την αντιμετώπιση των αναγκών του κοινού οίκου στο μέτρο των δυνατοτήτων του κάθε συζύγου. Στην υποχρέωση συνεισφοράς που έχει ανάλογα με τις δυνάμεις του κάθε σύζυγος αντιστοιχεί αμοιβαίο εκ του νόμου δικαίωμα του άλλου να αξιώνει τη συνεισφορά των υπηρεσιών αυτών. Παράγεται δηλαδή ενοχική οικογενειακής φύσης αξίωση, που έχει αντικείμενο την υποχρέωση του άλλου να συμβάλλει στις οικογενειακές ανάγκες με την παροχή των υπηρεσιών του. Έτσι στην περίπτωση τραυματισμού του ενός συζύγου και συνακόλουθης ανικανότητάς του να προσφέρει τις προσωπικές του υπηρεσίες δικαιούται ο άλλος σύζυγος να απαιτήσει από τον υπαίτιο του τραυματισμού αποζημίωση για τη στέρηση των υπηρεσιών που συνιστούσαν την εκ του νόμου συμβολή του θύματος στις οικογενειακές ανάγκες σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 929 εδ. β` Α.Κ. Η διάταξη αυτή εξακολουθεί να ισχύει, πλην όμως η ύπαρξη και το μέγεθος της ζημίας, που μπορεί να ζητηθεί ως αποζημίωση θα εξαρτάται σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση από τις δυνάμεις και από το συσχετισμό των δυνάμεων των συζύγων από τον οποίο θα προκύπτει η υποχρέωση, το είδος και το μέγεθος συνεισφοράς του παθόντος συζύγου με την παροχή προσωπικών υπηρεσιών για την αντιμετώπιση των οικογενειακών αναγκών, βάσει των στοιχείων που θα εκτίθενται από τον ενάγοντα που επικαλείται την επέλευση σε αυτόν ζημίας από τη λόγω του τραυματισμού της συζύγου του στέρηση των υπηρεσιών που του παρείχε (Ολ. Α.Π. 39/1997). Επομένως είναι βάσιμος ο, κατ` εκτίμησή του, από τη διάταξη του άρθρου 559 αριθ. 1 Κ.Πολ.Δ. μοναδικός λόγος της αναίρεσης, με τον οποίο διατυπώνεται αιτίαση για την απόρριψη με την προσβαλλόμενη απόφαση, ως μη νόμιμης της από 22 Σεπτεμβρίου 1995 αγωγής ως προς το μέρος που ασκήθηκε από τον αναιρεσείοντα και είχε αντικείμενο την επιδίκαση αποζημίωσης για τη λόγω του τραυματισμού της συζύγου του στέρηση των προς αυτόν παρεχόμενων προ του τραυματισμού της υπηρεσιών της.
Μετά από αυτά πρέπει να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση κατά το μέρος της που απέρριψε ως προς τον αναιρεσείοντα την ασκηθείσα και από αυτόν ανωτέρω αγωγή και, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 580 παρ. 3 Κ.Πολ.Δ. να παραπεμφθεί η υπόθεση ως προς το αντίστοιχο μέρος της στο δυνάμενο να αποτελεσθεί από άλλους δικαστές σε σχέσει με εκείνους που έχουν εκδώσει την αναιρούμενη απόφαση Εφετείου Αθηνών για περαιτέρω από αυτό ως προς το παραπεμπόμενο μέρος της εκδίκασή της. Τέλος οι ηττώμενοι αναιρεσίβλητοι πρέπει κατ` άρθρο 183 Κ.Πολ.Δ. να καταδικασθούν στη δικαστική δαπάνη του αναιρεσείοντος.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αναιρεί τη 2326/1997 απόφαση του Εφετείου Αθηνών ως προς το ανωτέρω προσδιοριζόμενο μέρος της.
Παραπέμπει αντίστοιχα την υπόθεση για περαιτέρω εκδίκαση στο Εφετείο Αθηνών.
Και
Καταδικάζει τους αναιρεσιβλήτους στη δικαστική δαπάνη του αναιρεσείοντος από εξακόσια πενήντα (650) ευρώ.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα, στις 8 Ιανουαρίου 2003. Και
Δημοσιεύθηκε στο ακροατήριό του στις 11 Ιουνίου 2003.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
