Πρόεδρος: Ο. Ροντογιάννης Εισηγητής: Ν. Σκιάδας Δικηγόροι: Ε. Σιόμπολα, Β. Μέτου, Β. Παπαποστόλου
[...] Νόμιμα φέρεται προς περαιτέρω συζήτηση με την από 23.5.2010 κλήση του εκκαλούντος η από 19.6.2009 έφεση του εκκαλούντος Θ.Τ. κατά της Λ.Β., μετά την πραγματοποίηση όσων διατάχθηκαν με την με αριθμό 105/2010 αναβλητική απόφαση του Δικαστηρίου τούτου. Με την τελευταία απόφαση συνεκδικάσθηκαν οι από 21.8.2007 αγωγή της ενάγουσας και η από 20.5.2008 αντίθετη αγωγή του ενάγοντος, που δικάστηκαν κατά την ειδική διαδικασία των διαφορών που αφορούν διατροφή και επιμέλεια τέκνων και αναβλήθηκε η οριστική κρίση της προκειμένου να εμφανιστούν αυτοπροσώπως ενώπιον αυτού οι διάδικοι για να τηρηθεί η απόπειρα συμβιβαστικής επίλυσης της διαφοράς και να ληφθεί υπόψη η γνώμη των ανηλίκων ως προς την ανάθεση της επιμελείας τους. Επίσης με την ίδια απόφαση διατάχθηκε η προσκόμιση της έκθεσης κοινωνικής έρευνας της αρμόδιας κοινωνικής λειτουργού.
Με την από 21.8.2007 αγωγή της, η ενάγουσα ζητούσε μετά τη διάσπαση της έγγαμης συμβίωσης της με τον εναγόμενο σύζυγο της: α) Να ανατεθεί σ` αυτήν αποκλειστικά η επιμέλεια των ανήλικων τέκνων της, Ι.Τ. και Ε.Τ., που απέκτησε από το γάμο της με τον εναγόμενο, γιατί αυτό επιβάλλεται από το συμφέρον των ανηλίκων, β) να υποχρεωθεί ο εναγόμενος, να καταβάλλει στην ίδια ατομικά την πρώτη ημέρα κάθε μήνα, ως τακτική μηνιαία διατροφή της το ποσό των 350,00 ευρώ, για το χρονικό διάστημα δύο ετών από την επίδοση της αγωγής, με τους νόμιμους τόκους από την καθυστέρηση κάθε δόσης μέχρι την πλήρη εξόφληση της και γ) να υποχρεωθεί ο εναγόμενος, να καταβάλλει την πρώτη ημέρα κάθε μήνα στην ενάγουσα, υπό την προαναφερόμενη ιδιότητα της και για λογαριασμό των ανωτέρω ανήλικων τέκνων τους, ως τακτική μηνιαία διατροφή των τελευταίων, το ποσό των 300,00 ευρώ, για το καθένα από αυτά και για το χρονικό διάστημα δύο ετών από την επίδοση της ένδικης αγωγής με τους νόμιμους τόκους από την καθυστέρηση καταβολής κάθε δόσης μέχρι την πλήρη εξόφληση της. Εξάλλου με την από 20.5.2008 αγωγή του, ο ενάγων ζητούσε: α) ν` ανατεθεί σ` αυτόν αποκλειστικά η επιμέλεια των ως άνω ανήλικων τέκνων του, που απέκτησε από το γάμο του με την εναγόμενη και Β) να παραχωρηθεί (στην περίπτωση που του ανατεθεί η επιμέλεια των ανηλίκων) στον ίδιο η αποκλειστική χρήση της οικογενειακής στέγης, καθώς και η χρήση της οικοσκευής, γ) άλλως, σε περίπτωση που ανατεθεί στην εναγόμενη η επιμέλεια των ανηλίκων, να ρυθμιστεί το δικαίωμα του επικοινωνίας με αυτά κατά τον αναφερόμενο στην αγωγή τρόπο, δ) σε περίπτωση που ανατεθεί η επιμέλεια των ανηλίκων στην εναγόμενη, να διαμένει αυτή στην αναφερόμενη (διάφορη της συζυγικής) οικία και να της απαγορευθεί να μεταφέρει αυτά εκτός του Νομού ..., αλλά και εκτός του τόπου της διαβίωσης τους στο ... . Επί των δυο αγωγών που συνδικάστηκαν, εκδόθηκε η εκκαλούμενη απόφαση, με την οποία ανατέθηκε η επιμέλεια των ανηλίκων τέκνων στη μητέρα τους, επιδικάσθηκαν τα αναφερόμενα ποσά ως διατροφή της συζύγου και των τέκνων και ρυθμίστηκε κατά το διαγραφόμενο τρόπο το δικαίωμα επικοινωνίας του πατέρα με τα ανήλικα τέκνα. Κατά της απόφασης αυτής ο ηττηθείς διάδικος, πατέρας των ανηλίκων άσκησε την ένδικη έφεση του και ζητά την εξαφάνιση της εκκαλούμενης απόφασης για τους λόγους που διαλαμβάνει στο δικόγραφο και ανάγονται σε εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή του νόμου και κακή εκτίμηση των αποδείξεων, μόνο κατά το μέρος που αφορούν την επιμέλεια των ανηλίκων τέκνων και όχι κατά το μέρος που αφορά τις αξιώσεις διατροφής της ενάγουσας ατομικά, δεδομένου ότι είχαν απορριφθεί οι αξιώσεις για διατροφή των ανηλίκων.
Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 1511 και 681 Γ παρ. 3 εδ, α` και 4 εδ.-α`,-δ` και ε` ΚΠολΔ, προκύπτει ότι το δικαστήριο, προκειμένου, επί διακοπής της συμβιώσεως των συζύγων, να ρυθμίσει τη γονική μέριμνα, πρέπει να ζητεί και να συνεκτιμά και τη γνώμη του τέκνου, εφόσον κρίνει ότι έχει την απαιτούμενη ωριμότητα, ότι δηλαδή έχει την ικανότητα να αντιληφθεί το συμφέρον του, για την κρίση του δε αυτή προς την ύπαρξη ή μη τέτοιας ωριμότητας, που σχηματίζεται από την ελεύθερη εκτίμηση των αποδείξεων, ούτε ειδική αιτιολογία απαιτείται, ούτε αναιρετικός έλεγχος επιτρέπεται, αφού αυτή αποτελεί εκτίμηση πραγματικού γεγονότος κατ` άρθρο 561 ΚΠολΔ. Ενώ εξ άλλου μόνη η ηλικία του τέκνου δεν αποδεικνύει και την ωριμότητα ή ανωριμότητα του. Η συνεκτίμηση από το Δικαστήριο της γνώμης του τέκνου δεν αποτελεί ίδιο αποδεικτικό μέσο, αλλά πρέπει να διαλαμβάνεται στην απόφαση, γιατί συνιστά μέρος της αιτιολογίας αυτής χωρίς και να είναι απαραίτητο να αναφέρεται στην απόφαση του δικαστηρίου η γνώμη του ανηλίκου, στην οποία άλλωστε το Δικαστήριο αυτό δεν είναι υποχρεωμένο να συμμορφώνεται. Υποχρέωση παράθεσης της γνώμης του ανηλίκου στην απόφαση από κανένα σημείο του άρθρου 1511 παρ. 3 ΑΚ δεν προκύπτει, πράγμα άλλωστε εύλογο δεδομένου ότι η παράθεση αυτή (λαμβανομένης υπ` όψη της υφής των εκδικαζομένων υποθέσεων αλλά και των ευαισθησιών και των αποστάσεων που πρέπει να τηρούνται ιδίως όταν το τέκνο βρίσκεται σε νηπιακή ηλικία) είναι βέβαιο ότι θα οξύνει ακόμη περαιτέρω τις ούτως ή άλλως τεταμένες σχέσεις των διαδίκων γονέων, προκαλώντας εξ αντανακλάσεως βλάβη στο συμφέρον του ίδιου του τέκνου (ΑΠ 1316/2009).
Περαιτέρω, από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 1510,1511,1512,1514 του ΑΚ συνάγεται ότι η γονική μέριμνα, η οποία περιλαμβάνει την επιμέλεια του προσώπου του τέκνου, την διοίκηση της περιουσίας του και την εκπροσώπηση του σε κάθε υπόθεση ή δικαιοπραξία ή δίκη, ασκείται από τους γονείς του. Είναι δε έννοια ευρύτερη της επιμέλειας, η οποία περιλαμβάνει κάθε θέμα το οποίο σχετίζεται με την ανατροφή, την επίβλεψη, την μόρφωση και την εκπαίδευση του τέκνου, την εν γένει ανάπτυξη της σωματικής, πνευματικής και ψυχικής προσωπικότητας του ανηλίκου τέκνου, καθώς και τον προσδιορισμό του τόπου διαμονής του. Στην περίπτωση διακοπής όμως της συζυγικής συμβιώσεως, όταν ανατρέπονται πλέον οι συνθήκες της ζωής της οικογένειας, καταργείται ο συζυγικός οίκος, δημιουργείται χωριστή εγκατάσταση του καθενός από τους γονείς και ανακύπτει θέμα διαμονής των ανηλίκων τέκνων πλησίον του πατέρα ή της μητέρας τους, η ρύθμιση της επιμέλειας αυτών γίνεται από το δικαστήριο. Όταν η επιμέλεια ανατεθεί σε έναν από τους γονείς, αυτός έχει αρμοδιότητα να αποφασίζει για τα τρέχοντα και καθημερινά θέματα που σχετίζονται με την επιμέλεια των τέκνων (ΑΠ 1005/2006 ΕλλΔνη 47,1352). Ως κατευθυντήρια γραμμή και βασικό κριτήριο για την ανάθεση της επιμέλειας των ανηλίκων τέκνων στον ένα από τους γονείς τους, στην περίπτωση διαφωνίας των γονέων των τέκνων και της προσφυγής τους στο δικαστήριο, αλλά και πυρήνας για τον προσδιορισμό της ασκήσεως αυτής, είναι το αληθινό συμφέρον του τέκνου, σωματικό, υλικό, πνευματικό, ψυχικό και γενικά κάθε είδους συμφέρον, που αποσκοπεί στην ανάπτυξη του ανηλίκου σε μια ανεξάρτητη και υπεύθυνη προσωπικότητα. Για την εξειδίκευση της αόριστης αυτής νομικής έννοιας δεν παρέχονται από το νομοθέτη εκ των προτέρων σταθερά προσδιοριστικά στοιχεία, πέραν από το επιβαλλόμενο στο δικαστή καθήκον να σεβαστεί την ισότητα μεταξύ των γονέων και να μη κάνει διακρίσεις εξαιτίας του φύλου, της κοινωνικής προέλευσης ή της περιουσιακής-οικονομικής κατάστασης τους. Στη δικαστική συνεπώς κρίση καταλείπεται ευρύ πεδίο ώστε, αφού ληφθούν υπόψη, όλες οι σχέσεις και οι περιστάσεις, να καταλήξει σε ρύθμιση τέτοια, που να εξυπηρετείται καλύτερα το συμφέρον του ανηλίκου τέκνου. Κρίσιμα προς τούτο στοιχεία είναι, μεταξύ άλλων, η καταλληλότητα του ή των γονέων για την ανάληψη του έργου της διαπαιδαγωγήσεως και της περιθάλψεως του ανηλίκου τέκνου, και οι έως τότε δεσμοί του τέκνου με τους γονείς και αδελφούς του, καθώς και η σταθερότητα των συνθηκών ανάπτυξης των τέκνων χωρίς εναλλαγές στις συνθήκες διαβίωσης, εκτός αν συντρέχει ειδικός λόγος. Για το σκοπό τούτο λαμβάνεται υπόψη η προσωπικότητα, η πνευματική ανάπτυξη, η παιδαγωγική καταλληλότητα προσαρμογής τους στις απαιτήσεις της σύγχρονης κοινωνίας μέσα στα πλαίσια της λογικής και ορθολογικής αντιμετώπισης των θεμάτων των νέων και συνεκτιμώνται οι συνθήκες κατοικίας και η οικονομική κατάσταση τούτων (ΑΠ 952/2007 ΕλλΔνη 50,1666). Αυτά δε ισχύουν ανεξάρτητα από την υπαιτιότητα των γονέων ως προς το διαζύγιο ή τη διακοπή της έγγαμης συμβίωσης, εκτός αν η συμπεριφορά του υπαιτίου έχει επιδράσει και στην άσκηση της γονικής μέριμνας-επιμέλειας, ώστε να ανακύπτει αντίθεση στο συμφέρον του τέκνου, λόγω της έκτασης και της βαρύτητας της συμπεριφοράς του αυτής δηλωτικής της δομής του χαρακτήρα του και της εν γένει προσωπικότητας του, έτσι ώστε και έναντι του τέκνου να αναμένεται η τήρηση απ` αυτόν της ίδιας συμπεριφοράς (ΑΠ 952/2007 ΕλλΔνη 50,1666, ΑΠ 1218/2006 ΕλλΔνη 47,1352, ΑΠ 1910/2005 ΕλλΔνη 47,440, ΑΠ 561/2003 ΕλλΔνη 45,1029). [...]
Οι διάδικοι Λ.Β. και Θ.Τ., τέλεσαν νόμιμο πολιτικό γάμο, στο ..., στις 12.5.1996 που ιερουργήθηκε και ως θρησκευτικός στις 7.12.1997, στο ..., με χριστιανικό όνομα της συζύγου Μ., από τον οποίο απέκτησαν δύο τέκνα, τον Ι.Τ. και τον Ε.Τ., που γεννήθηκαν στα ... στις 19.4.1999 και στις 23.1.2001, αντίστοιχα. Η διάδικος Λ.Β., που είναι Αλβανικής καταγωγής, έχει και ένα αγόρι που γεννήθηκε το έτος 1991 από προηγούμενο γάμο που είχε τελέσει στην Αλβανία με Αλβανό υπήκοο, ο οποίος λύθηκε αμετάκλητα με την από 1.6.1993 απόφαση του Δικαστηρίου του Νομού ... Αλβανίας, με την οποία (απόφαση) είχε ανατεθεί η επιμέλεια του ανηλίκου στον πατέρα του. Το γεγονός αυτό γνώριζε ο διάδικος Θ.Τ. από τον χρόνο ακόμη γνωριμίας του με τη σύζυγο του. Οι διάδικοι, μετά το γάμο τους εγκαταστάθηκαν σε διώροφη οικία στο ... που ανήκε στη μητέρα του Θ.Τ. και μετά το θάνατο της τελευταίας περιήλθε με βάση τους κανόνες της εξ αδιαθέτου κληρονομικής διαδοχής στον τελευταίο σε ποσοστό 3/4 εξ αδιαιρέτου και στον πατέρα αυτού και μάρτυρα της ενάγουσας Ι.Τ., σε ποσοστό 1/4 εξ αδιαιρέτου. Ο διάδικος Θ.Τ. διατηρούσε σε ακίνητο ιδιοκτησίας του ξενώνα στο ..., κατά τη διάρκεια δε της έγγαμης συμβίωσης με κοινή εργασία των διαδίκων συζύγων ανεγέρθηκε στο ίδιο ακίνητο και δεύτερος ξενώνας, τον οποίο εκμεταλλεύεται, όπως και τον πρώτο, ο τελευταίος. Η συζυγική σχέση τα τελευταία έτη της έγγαμης συμβίωσης και δη από το έτος 2005 και εφεξής δεν ήταν αρμονική, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται έριδες και διαφωνίες μεταξύ των συζύγων, οι οποίες προέρχονταν από την διαφορετική εκτίμηση που είχαν οι δύο γονείς ως προς την αρνητική συμπεριφορά την οποία επεδείκνυε κυρίως ο γιος τους Γ..
Πιο συγκεκριμένα η μητέρα αντιμετώπιζε την συμπεριφορά του παιδιού με τιμωρίες, ενώ ο πατέρας με συμβουλές και νουθεσίες. Ενόψει των παραπάνω προβλημάτων η μητέρα ήθελε να αναλάβει την επιμέλεια των παιδιών, με αποτέλεσμα η τελευταία να ασκήσει κατ` αυτού την από 30.5.2007 αίτηση ασφαλιστικών μέτρων. Επί της αιτήσεως αυτής εκδόθηκε η ΜΠρΙωαν 2328/31.7.2007 απόφαση, με την οποία ανατέθηκε στην καθής- (τότε αιτούσα) προσωρινά η επιμέλεια των ανηλίκων, υποχρεώθηκε δε ο αιτών, (τότε καθού) να καταβάλει ως διατροφή για την ίδια το ποσό των 350 ευρώ μηνιαίως και ως διατροφή για το καθένα από τα ανήλικα το ποσό των 200 ευρώ. Τέλος με την ίδια απόφαση διατάχθηκε η προσωρινή μετοίκηση του αιτούντος από τη συζυγική οικία. Με βάση την απόφαση αυτή η καθής παρέμεινε στη συζυγική οικία στο ... μαζί με τα ανήλικα τέκνα της, ασκώντας επ` αυτών την επιμέλεια του προσώπου τους, πλην όμως τα ανήλικα εξακολουθούσαν να βρίσκονται τον περισσότερο χρόνο με τον πατέρα τους. Συγκεκριμένα στα πλαίσια της επικοινωνίας τους με τον εναγόμενο, τα ανήλικα αρνούνταν να επιστρέψουν στη μητέρα τους, καθώς αισθάνονταν μεγαλύτερη άνεση και ασφάλεια κοντά στον πατέρα τους. Η μητέρα των ανηλίκων ευρισκόμενη σε αδυναμία να ασκήσει αποτελεσματικά τα καθήκοντα της επιμέλειας τω ανηλίκων και στην προσπάθεια της να τους επιβληθεί, συχνά λάμβανε ανεπίτρεπτα σωφρονιστικά μέτρα που έθιγαν την αξιοπρέπεια τους, δηλαδή μέτρα όχι παιδαγωγικά αναγκαία, κατά παράβαση του άρθρου 1518 παρ. 2 εδ. β` ΑΚ. Ειδικότερα προέβαινε συχνά στη σωματική κακομεταχείριση τους, χτυπώντας αυτά στο κεφάλι και στα χέρια ή σε άλλα μέρη του σώματος τους προκειμένου να τα συνετίσει, με αποτέλεσμα αυτά να αντιδρούν καταφεύγοντας στον πατέρα τους για να εκφράσουν τη δυσαρέσκεια τους και για να τα προστατεύσει.
Τέτοια περιστατικά συνέβησαν στις 16.9.2007, στις 19.9.2007, στις 24.9.2007 και στις 3.10.2007, με αποτέλεσμα ο πατέρας τους, στον οποίο κατέφυγαν τα ανήλικα για να διαμαρτυρηθούν, να καταγγείλει τα περιστατικά αυτά στην Αστυνομία (βλ. ία αντίστοιχα με τις ανωτέρω ημερομηνίες αντίγραφα από το βιβλίο συμβάντων του Αστυνομικού Τμήματος ...). Η μητέρα των ανηλίκων δεν παρείχε καμία εξήγηση για τα περιστατικά αυτά, τα οποία συλλήβδην αρνείται. Πρέπει δε να σημειωθεί, ότι και πριν ακόμη από την έκδοση της πιο πάνω απόφασης, κατά ίο χρόνο δηλαδή που την επιμέλεια των ανηλίκων την είχε η μητέρα τους, τα ανήλικα, στα πλαίστα άσκησης του δικαιώματος επικοινωνίας με τον πατέρα τους, διέμεναν για μεγάλα χρονικά διαστήματα με τον τελευταίο. Μάλιστα δε η μητέρα των ανηλίκων καταμήνυσε επανειλημμένως το σύζυγο της για παράβαση του άρθρου 232 Α` ΠΚ, ήτοι για μη συμμόρφωση του στις διατάξεις της άνω 2328/2007 απόφασης του παρόντος Δικαστηρίου, που της είχε αναθέσει προσωρινά την άσκηση της επιμέλειας των ανηλίκων (βλ. τρία σχετικά κλητήρια θεσπίσματα που εκδόθηκαν σε Βάρος του πατέρα των ανηλίκων). Για τις ως άνω κατηγορίες αθωώθηκε, όπως προκύπτει από τα σχετικά έγγραφα. Επίσης η μητέρα των ανηλίκων, με σκοπό να μεταβεί στην Αθήνα για τις διακοπές του Πάσχα και αδιαφορώντας για τις σχολικές υποχρεώσεις και δραστηριότητες των ανηλίκων, στις 17.4.2008 πήρε τα ανήλικα από το σχολείο τους στο..., πριν ακόμα τελειώσει το μάθημα της ημέρας εκείνης, προβάλλοντος στο δάσκαλο τους τη δικαιολογία, ότι έχει επείγουσα εργασία στην πόλη των .... Μετέβη δε στη συνέχεια στην Λ. Αθηνών μαζί με τα ανήλικα τέκνα της, στην οικία όπου κατοικεί η αδελφή της, η οποία θα την φιλοξενούσε, χωρίς μάλιστα να ενημερώσει τον σύζυγο της, με αποτέλεσμα αυτά να χάσουν το μάθημα και της επομένης ημέρας, δεδομένου ότι το σχολείο τους έκλεινε στις 18.4.2008, αλλά και τις σχολικές εργασίες που θα τους έδινε ο δάσκαλος τους για τις διακοπές. Το βράδυ επίσης της 18.4.2008, η τελευταία επικοινώνησε τηλεφωνικά με το δάσκαλο τους και τον ενημέρωσε ότι τα παιδιά θα έλειπαν από το σχολείο επί πλέον και κάποιες ημέρες μετά το Πάσχα. Ο εναγόμενος, όταν πληροφορήθηκε τα παραπάνω μετέβη συνοδευόμενος από το μάρτυρα του (Δ.Χ.), στην κατοικία της αδελφής της συζύγου του, στη Λ. Αθηνών στις 30.4.2008 και βρήκε τον ανήλικο γιο του Γ., κλειδωμένο μέσα στο σπίτι. Όταν τον ξεκλείδωσαν, ο τελευταίος πήρε τα πράγματα του και παρά τις προσπάθειες του πατέρα του να μείνουν με την μητέρα τους, τα παιδιά συνέχισαν να αρνούνται να παραμείνουν, οπότε ο πατέρας τους τα πήρε και πήγε στην Αθήνα με σκοπό να τα επιστρέψει στη μητέρα το πρωί. Όμως η μητέρα των ανηλίκων υπέβαλε μήνυση κατά του συζύγου της και του Δ.Χ. για αρπαγή ανηλίκων.
Ο Διοικητής του παραπάνω Α.Τ. Π. προσπάθησε να πείσει αρχικά τα παιδιά να παραμείνουν με την μητέρα τους και όταν αυτά αρνήθηκαν προσπάθησε να πείσει την μητέρα να αφήσει τα παιδιά στον πατέρα τους, πλην όμως η μητέρα δήλωσε ότι προτιμά να πάνε σε ίδρυμα. παρά να παραμείνουν με τον πατέρα τους. Όπως προκύπτει από το διαβιβαστικό προς την Εισαγγελία Πλημμελειοδικών Αθηνών με αριθμ ... του Τμήματος Ασφαλείας Π., στο οποίο αναφέρεται επί λέξει «προσερχόμενα τα ανήλικα στο Τμήμα εξεδήλωσαν επιθετική συμπεριφορά προς την μητέρα τους αρνούμενα να την ακολουθήσουν και ως εκ τούτου κατόπιν συνεννοήσεως με την κυρία Εισαγγελέα Ανηλίκων με σκοπό την αποκατάσταση της ψυχικής υγείας των ανηλίκων οδηγήθηκαν στο Νοσοκομείο Παίδων Αγία Σοφία για παιδοψυχιατρική εξέταση». Το παραπάνω παραπεμπτικό στάλθηκε δυνάμει της από 5.5.2008 προφορικής εντολής της Εισαγγελέα Ανηλίκων ...... η οποία εφαρμόζοντας το άρθρο 1532 ΑΚ διέταξε να φιλοξενηθούν τα παιδιά στην Ψυχιατρική Κλινική του Νοσοκομείου Παίδων Αγια Σοφία. Αποδείχθηκε ακόμη ότι οι Θ.Τ. και Δ.Χ. αθωώθηκαν με την 12336/2008 απόφαση του β` Αυτοφώρου Μονομελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών των κατηγοριών περί αρπαγής ανηλίκων μη συμπληρωσάντων τα 14 έτη από ανιόντα και της απλής συνέργειας σε αυτήν για την οποία κατηγορούνταν. Με την από 15.5.2008 προσωρινή διαταγή του Δικαστή του ΜΠρΙωαν, που εκδόθηκε κατά την κατάθεση της προαναφερθείσας ........../2008 αιτήσεως του πατέρα των ανηλίκων -επί της οποίας εκδόθηκε η πιο πάνω 2015/2008 απόφαση του παραπάνω Δικαστηρίου- διατάχθηκε η επιστροφή των παιδιών, μετά την έξοδο τους από το Νοσοκομείο Παίδων στο ... .`Εκτοτε, δηλαδή μετά την επιστροφή τους από το Νοσοκομείο Παίδων τον Μάιο του έτους 2008, ουσταστικά τα ανήλικα τέκνα των διαδίκων διέμεναν μόνιμα πλέον μαζί με τον πατέρα τους στον έναν από τους προαναφερόμενους ξενώνες που αυτός διατηρεί.
Τα παραπάνω περιστατικά, τα οποία προκάλεσε η μητέρα των ανηλίκων συνιστούν καταχρηστική άσκηση του λειτουργήματος της επιμέλειας εκ μέρους της, κατά την έννοια του άρθρου 1532 παρ. 1 ΑΚ και αποδεικνύουν σε συνδυασμό και με τα πιο πάνω περιστατικά των χειροδικιών σε βάρος των ανηλίκων, την αδυναμία της να ανταποκριθεί με επάρκεια στις υποχρεώσεις της ως μητέρας. Περαιτέρω από τα ίδια πιο πάνω αποδεικτικά στοιχεία αποδείχθηκε ότι ο πατέρας των ανηλίκων, όσο τα ανήλικα βρίσκονται μαζί του, τους παρέχει όλες εκείνες τις υπηρεσίες που χρειάζονται για μία ήσυχη και επιμελημένη διαβίωση στην οικία του. Τα βοηθά στα μαθήματα τους και επιβλέπει τις επιδόσεις τους στο σχολείο, ενώ παράλληλα τα καθοδηγεί και σε συνήθειες που έχουν σχέση με τη φύση και το περιβάλλον, όπως σε πεζοπορίες στο βουνό και σε σπορ σε ποτάμια της περιοχής. Τα ανήλικα αισθάνονται κοντά του την ασφάλεια και τη σιγουριά που πρέπει να νιώθουν τα παιδιά της ηλικίας τους και επιθυμούν για το λόγο αυτό να βρίσκονται μαζί του. Μάλιστα, όπως προαναφέρθηκε, στον πατέρα τους απευθύνονται, όταν η μητέρα τους τα κακομεταχειρίζεται, αρνούμενα να επιστρέψουν στη συνέχεια σ` αυτήν. Αντίθετα, η μητέρα των ανηλίκων, που είχε από της γεννήσεως τους κατά το μέγιστο μέρος την ευθύνη της φροντίδας και ανατροφής τους, δεν ανταπεξήλθε επαρκώς στα καθήκοντα αυτά, δεν προσπάθησε να αναπτύξει εποικοδομητικά και με δημιουργικό τρόπο την προσωπικότητα τους, δεν παρέσχε στα ανήλικα τέκνα της το απαιτούμενο οικογενειακό περιβάλλον για την ψυχική τους ισορροπία, την ολοκληρωμένη και υγιή ψυχοπνευματική τους ανάπτυξη και τη διαμόρφωση της προσωπικότητας τους, δεν εξασφάλισε τις κατάλληλες συνθήκες προσαρμογής στις νέες περιστάσεις, τα δε ανήλικα τέκνα της δεν αισθάνονται ότι βρήκαν στο πρόσωπο της μητέρας τους το στήριγμα της ζωής που επιζητούν τα ανήλικα τέκνα. Πέραν δε τούτων προέκυψε, ότι η μητέρα των ανηλίκων καλλιέργησε αισθήματα αντιπάθειας αυτών προς τον πατέρα τους και προσπάθησε να τα αποξενώσει απ` αυτόν. Τα ανήλικα τέκνα έχουν προσαρμοστεί πλήρως στο σχολικό τους περιβάλλον και έχουν αναπτύξει φιλικές σχέσεις με τους συμμαθητές τους, ενώ μεταξύ τους συνδέονται με ιδιαίτερο δεσμό αγάπης. Ενόψει όλων των ανωτέρω και με αποκλειστικό γνώμονα το πραγματικό συμφέρον των ανήλικων τέκνων των διαδίκων, το Δικαστήριο κρίνει ότι η επιμέλεια αυτών πρέπει να ανατεθεί στον πατέρα τους, ο οποίος με επιτυχία θα ανταπεξέλθει στα πρόσθετα καθήκοντα και την αυξημένη ευθύνη της αντιμετωπίσεως των ειδικών περιστάσεων. Η κρίση αυτή δεν αναιρείται από τα επικαλούμενα από την μητέρα των ανηλίκων περιστατικά. Πιο συγκεκριμένα, κατέθεσαν υπέρ της ενάγουσας οι μάρτυρες Ι.Τ. -πατέρας του διαδίκου Θ.Τ., ο οποίος ζει στην ίδια οικία με την ενάγουσα και του οποίου η κατάθεση δεν κρίνεται πειστική, αφού αυτός ως πατέρας του διαδίκου Θ.Τ. έπρεπε να προσπαθεί να ηρεμήσει τους διαδίκους και να μην σπεύδει να πάρει το μέρος κανενός. Επίσης δεν κρίνονται πειστικές οι καταθέσεις της Λ. Κ., που περιέχονται στην με αριθμό 731/2008 ένορκη βεβαίωση ενώπιον του Ειρηνοδικείου Βόλου η οποία, η οποία είναι μεν εξαδέλφη του διαδίκου Θ.Τ., πλην όμως δεν έχει άμεση αντίληψη αφού λείπει από το ... μεγάλο χρονικό διάστημα, όπως και η μαρτυρία του Μ.Σ., αφού οι καταθέσεις τους δεν παρέχουν την προσήκουσα στο Δικαστήριο πίστη περί της αληθείας αυτών, αφού στην προσπάθεια τους να εναρμονιστούν με τους ισχυρισμούς της ενάγουσας, περιπίπτουν σε αντιθέσεις και αντιφάσεις προς ασφαλή στοιχεία, και διαψεύδονται σε όσα αναφέρονται για τη συμπεριφορά του εκκαλούντος προς τα τέκνα του.
Από την επικοινωνία που είχε στις 2.3.2011, το Δικαστήριο με τα ανήλικα τέκνα των διαδίκων Ι. και Ε., κατά το άρθρο-1511 εδ. γ` ΑΚ, κατά την επανάληψη της συζήτησης που διατάχθηκε με την 105/2010 απόφαση του δικαστηρίου τούτου, προκειμένου να τηρηθεί η απόπειρα συμβιβαστικής επίλυσης της διαφοράς σχετικά με την ανάθεση της οριστικής επιμέλειας των ανηλίκων στον ενάγοντα πατέρα τους, για να ληφθεί υπόψη και η γνώμη αυτών ως προς το άνω θέμα, δεν υπήρξε συμβιβαστική επίλυση της διαφοράς. Επίσης δεν διαπιστώθηκε ότι τα τέκνα έχουν περιαχθεί σε στάση αρνήσεως ή αντιπάθειας έναντι της μητέρας τους. Η μη εκδηλωτική στάση τούτων προς την μητέρα τους, και η επιφυλακτικότητα που εμφανίζουν, οφείλεται σε αισθήματα ανασφάλειας και φόβου και τον κλονισμό της εμπιστοσύνης που τους έχουν δημιουργηθεί από τη δική της προπεριγραφόμενη συμπεριφορά και όχι σε επηρεασμό ή σε πίεση από τον πατέρα τους ή το πατρικό οικογενειακό περιβάλλον. Τα ανήλικα τέκνα είναι σε θέση να εκφράσουν με ελεύθερο και ώριμο για την ηλικία τους τρόπο και αβίαστα τις καταστάσεις που υπάρχουν στη μνήμη τους, σχετικά με όσα συνέβαιναν στην οικογενειακή ζωή και τα πραγματικά αίτια που επηρεάζουν την ψυχοσωματική τους ανάπτυξη. Αμφότερα τα ανήλικα έχουν την απαιτούμενη προς τούτο ωριμότητα. Ο ανήλικος Ε. έχει ολοκληρωμένη την ψυχοπνευματική του ανάπτυξη και διαμορφωμένη την προσωπικότητα του, δεν υπόκειται ευχερώς σε επιδράσεις και υποβολές του πατέρα του και των άλλων οικείων του, ώστε να οδηγηθεί στο σχηματισμό μονομερούς διαμορφώσεως και προτιμήσεως προς τον ένα από τους γονείς.
Σύμφωνα δε με αυτά, τα ανήλικα τέκνα μπορούν να διατυπώσουν αξιόπιστο λόγο ως προς το πραγματικό και αντικειμενικό τους συμφέρον για το με ποιον από τους δύο γονείς τους προτιμούν να διαμένουν, ικανότητα την οποία φάνηκε να διαθέτουν σε ικανοποιητικό βαθμό, ιδιαίτερα ο μεγαλύτερος γιος Ι. ηλικίας δώδεκα ετών, εκφράσθηκε με ώριμο για την ηλικία του και συγκροτημένο τρόπο υπέρ της απόψεως της παραμονής του ίδιου και του μικρότερου αδελφού του Ε. ηλικίας δέκα ετών με τον πατέρα του. Την ίδια γνώμη εξέφρασε και ο μικρότερος Ε., ο οποίος αισθάνεται ιδιαίτερο δεσμό και με τον αδελφό του και θεωρεί αυτονόητο ότι θα διαμένει όχι μόνο με τον πατέρα του αλλά και με τον αδελφό του. Για την κρίση του Δικαστηρίου ως προς τον προσδιορισμό του συμφέροντος των ανηλίκων τέκνων, δεν ήταν αναγκαίο, ενόψει όσων προεκτέθηκαν, να διαταχθεί ψυχιατρική έκθεση, όπως ο εκκαλών αναφέρει με σχετικό λόγο της έφεσης του, ενόψει των αναφερομένων ισχυρισμών στην αγωγή της ενάγουσας, ότι τα ανήλικα τέκνα ήσαν εξαγριωμένα έναντι αυτής και των συγχωριανών της και επομένως τα ανήλικα είχαν ψυχικά προβλήματα. Ο διάδικος Θ.Τ. προσκομίζει και επικαλείται την από 18.11.2009 έκθεση κοινωνικής έρευνας για τις συνθήκες διαβίωσης των παραπάνω ανηλίκων τέκνων, η οποία διενεργήθηκε κατόπιν της αίτησης του διαδίκου Θ.Τ. και την με αριθμό πρωτ. 4181α/2.11.2009 εισαγγελική παραγγελία.
Στην έκθεση αυτή που διενεργήθηκε από την επιμελήτρια ανηλίκων Μ. Μ., αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι από τους ελέγχους που επέδειξε ο πατέρας τους, η επίδοση τους είναι αρκετά καλή και η φοίτηση τους τακτική χωρίς απουσίες. Δεν παρατήρησε σημάδια παραμέλησης και δεν έχουν απασχολήσει με παραβατική συμπεριφορά το Δικαστήριο Ανηλίκων Ιωαννίνων. Ωστόσο οι ανήλικοι υφίστανται τις επιπτώσεις την έντονης διαμάχης των γονέων για την διεκδίκηση τους. Τελειώνοντας η παραπάνω επιμελήτρια αναφέρει, ότι με όποιο γονέα ζήσουν οι ανήλικοι στο μέλλον έχουν ανάγκη και τη στοργή της μητέρας και οι γονείς οφείλουν να συνεργασθούν για την ψυχική ισορροπία των παιδιών τους.
Με βάση τα παραπάνω, το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο το οποίο με την εκκαλουμένη απόφαση αυτού, σε διαφορετική κρίση κατέληξε με εκτίμηση των αποδείξεων που προσκομίστηκαν και ανέθεσε την επιμέλεια των δύο ανηλίκων τέκνων των διαδίκων στη μητέρα τους, εσφαλμένα εκτίμησε τις αποδείξεις, οι δε σχετικοί λόγοι της έφεσης, με τους οποίους ο εκκαλών αιτιάται για σφάλμα της εκκαλουμένης ως προς την εκτίμηση των αποδείξεων είναι ουσιαστικά βάσιμος.
Μετά ταύτα, ενόψει του ότι δεν υπάρχουν άλλοι λόγοι των εφέσεων προς έρευνα, πρέπει η υπό κρίση έφεση να γίνει δεκτή ως βάσιμη και να εξαφανιστεί η εκκαλούμενη απόφαση στο σύνολο της και κατά το μη θιγέν μέρος αυτής, χάριν της ενότητας της εκτελέσεως εν ευρεία έννοια, ώστε να εκδοθεί ενιαία απόφαση, στην οποία περιλαμβάνονται όσα κεφάλαια της προσβαλλομένης αποφάσεως παρέμειναν αλώβητα και όσα έχουν μεταρρυθμισθεί στην παρούσα κατ` έφεση δίκη. Στη συνέχεια, πρέπει, αφού κρατηθεί η υπόθεση από το Δικαστήριο τούτο και δικαστεί εκ νέου η αγωγή του διαδίκου Θ.Τ. (άρθρο 535 παρ. 1 του ΚΠολΔ), η οποία είναι νόμιμη, να γίνει αυτή εν μέρει δεκτή ως ουσία βάσιμη και να ανατεθεί οριστικά η επιμέλεια των ανηλίκων τέκνων Ι.Τ. και Ε.Τ. στον ενάγοντα πατέρα τους.
Εξάλλου, εφόσον εξαφανίστηκε η εκκαλούμενη απόφαση, εξαφανίζεται και η διάταξη αυτής περί δικαστικών εξόδων, κατά τις διατάξεις των άρθρων 535 παρ. 1,176,178,183,189 παρ. 1 περ. γ` και 191 ΚΠολΔ και 100 επ. του Κώδικα Δικηγόρων (Ν 3026/1954). Πρέπει επομένως να συμψηφισθεί η δικαστική δαπάνη μεταξύ των διαδίκων (άρθρο 179 ΚΠολΔ), αφού πρόκειται για διαφορά ανάμεσα σε συζύγους. [...]
