ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,
τη Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 13, παράγραφος 2, και το άρθρο 141, παράγραφος 3,
την πρόταση της Επιτροπής,
τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής [1],
Αποφασίζοντας σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 251 της Συνθήκης [2],
Εκτιμώντας τα ακόλουθα:
(1) Η ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών αποτελεί θεμελιώδη αρχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα άρθρα 21 και 23 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης απαγορεύουν κάθε διάκριση λόγω φύλου και ορίζουν ότι η ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών πρέπει να εξασφαλίζεται σε όλους τους τομείς.
(2) Το άρθρο 2 της Συνθήκης ορίζει ότι η ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών συνιστά ένα από τα ουσιαστικά καθήκοντα της Κοινότητας. Ομοίως, το άρθρο 3, παράγραφος 2, της Συνθήκης απαιτεί από την Κοινότητα να επιδιώξει να εξαλειφθούν οι ανισότητες και να προαχθεί ενεργά η ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών σε όλες τις δραστηριότητές της διασφαλίζοντας έτσι την ενσωμάτωση της διάστασης της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών σε όλες τις κοινοτικές πολιτικές.
(3) Το άρθρο 13 της Συνθήκης παρέχει στο Συμβούλιο την εξουσία να αναλαμβάνει κατάλληλη δράση για την καταπολέμηση των διακρίσεων, μεταξύ άλλων, λόγω φύλου σε όλους τους τομείς κοινοτικής αρμοδιότητας.
(4) Η αρχή των ίσων ευκαιριών και της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών σε θέματα εργασίας και απασχόλησης θεσπίζεται στο άρθρο 141 της Συνθήκης και ήδη εφαρμόζεται σύνολο νομοθετικών διατάξεων για την ίση μεταχείριση ανδρών και γυναικών όσον αφορά την πρόσβαση στην απασχόληση και τις συνθήκες εργασίας, συμπεριλαμβανομένης της ίσης αμοιβής.
(5) Στην πρώτη ετήσια έκθεση της Επιτροπής για την ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών, που υποβλήθηκε στο εαρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του 2004, διαπιστώθηκε η ύπαρξη σημαντικού χάσματος μεταξύ των φύλων στους περισσότερους τομείς πολιτικής διαπιστώθηκε επίσης ότι η ανισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών συνιστά πολυδιάστατο φαινόμενο, το οποίο πρέπει να αντιμετωπισθεί με σφαιρικό συνδυασμό μέτρων πολιτικής, και ότι απαιτούνται εντονότερες προσπάθειες για να επιτευχθούν οι στόχοι της στρατηγικής της Λισσαβώνας.
(6) Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Νίκαιας, που διεξήχθη στις 7-9 Δεκεμβρίου 2000, ζήτησε να "αναπτυχθεί η γνώση, η κοινή χρησιμοποίηση πόρων και η ανταλλαγή εμπειριών, ιδίως με τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για τα ζητήματα των φύλων".
(7) Η μελέτη σκοπιμότητας [3] που εκπονήθηκε για την Επιτροπή συμπεραίνει ότι ενδείκνυται η δημιουργία Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων, το οποίο θα εκτελεί ορισμένα από τα καθήκοντα με τα οποία δεν ασχολούνται σήμερα τα υφιστάμενα όργανα, ιδίως στους τομείς του συντονισμού, της συγκέντρωσης και της διάδοσης ερευνητικών δεδομένων και πληροφοριών, της δημιουργίας δικτύων, της μεγαλύτερης προβολής της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών, με έμφαση στην προοπτική της διάστασης των φύλων καθώς και της ανάπτυξης εργαλείων για την αποτελεσματικότερη ενσωμάτωση της ισότητας των φύλων σε όλες τις κοινοτικές πολιτικές.
(8) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο ψήφισμα που εξέδωσε στις 10 Μαρτίου 2004 για τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά την ισότητα των φύλων [4], κάλεσε την Επιτροπή να εντείνει τις προσπάθειές της για την ίδρυση ενός Ινστιτούτου.
(9) Το Συμβούλιο "Απασχόληση, Κοινωνική Πολιτική, Υγεία και Καταναλωτές" της 1- 2 Ιουνίου 2004 και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 17- 18 Ιουνίου 2004 υποστήριξαν τη δημιουργία Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κάλεσε την Επιτροπή να υποβάλει συγκεκριμένη πρόταση.
(10) Η συλλογή, η ανάλυση και η διάδοση αντικειμενικών, αξιόπιστων και συγκρίσιμων πληροφοριών και δεδομένων σχετικά με την ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών, η ανάπτυξη κατάλληλων εργαλείων για την εξάλειψη κάθε μορφής διάκρισης λόγω φύλου και για την ενσωμάτωση της διάστασης της ισότητας των φύλων σε όλους τους τομείς πολιτικής, η προώθηση του διαλόγου μεταξύ των ενδιαφερομένων παραγόντων και η αύξηση της ευαισθητοποίησης των πολιτών της ΕΕ είναι απαραίτητα προκειμένου η Κοινότητα να μπορέσει όντως να προαγάγει και να υλοποιήσει την πολιτική για την ισότητα των φύλων, ιδίως στο πλαίσιο της διευρυμένης Ένωσης. Ως εκ τούτου, κρίνεται σκόπιμο να ιδρυθεί Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων, το οποίο θα επικουρεί τα κοινοτικά όργανα και τα κράτη μέλη στην εκτέλεση αυτών των καθηκόντων.
(11) Η ισότητα των φύλων δεν μπορεί να επιτευχθεί μόνο με πολιτική για την άρση των διακρίσεων, αλλά απαιτεί μέτρα για την αρμονική συνύπαρξη και την προώθηση της ισόρροπης συμμετοχής των ανδρών και γυναικών στην κοινωνία· το Ινστιτούτο θα πρέπει να συμβάλει στην επίτευξη αυτού του στόχου.
(12) Δεδομένου ότι είναι πολύ σημαντικό να εξαλειφθούν τα σχετικά με το φύλο στερεότυπα σε όλους τους τομείς ζωής της ευρωπαϊκής κοινωνίας, και να προβάλλονται θετικά παραδείγματα τα οποία μπορούν να ακολουθήσουν γυναίκες και άνδρες, θα πρέπει να συμπεριληφθεί δράση, για την επίτευξη των εν λόγω στόχων, στα καθήκοντα του Ινστιτούτου.
(13) Η συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών και με τις σχετικές στατιστικές υπηρεσίες, ιδίως με την Eurostat, είναι βασική για την προώθηση της συλλογής συγκρίσιμων και αξιόπιστων δεδομένων σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Δεδομένου ότι οι πληροφορίες για την ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών αφορούν όλα τα επίπεδα εντός της Κοινότητας, τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και κοινοτικό, θα ήταν χρήσιμο οι πληροφορίες αυτές να τίθενται στη διάθεση των αρχών των κρατών μελών προκειμένου να τις βοηθούν να εκπονούν πολιτικές και μέτρα σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο, στους τομείς της αρμοδιότητάς τους.
(14) Το Ινστιτούτο θα πρέπει να συνεργάζεται όσο το δυνατόν στενότερα με όλα τα κοινοτικά προγράμματα και τους κοινοτικούς φορείς ώστε να αποφεύγεται η επικάλυψη και να διασφαλίζεται βέλτιστη αξιοποίηση των πόρων, ιδίως όσον αφορά το Ευρωπαϊκό Ίδρυμα για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας [5], τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία [6], το Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Ανάπτυξη της Επαγγελματικής Κατάρτισης [7] και τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης [8].
(15) Το Ινστιτούτο θα πρέπει να αναπτύσσει συνεργασία και διάλογο με μη κυβερνητικές οργανώσεις και οργανώσεις για ίσες ευκαιρίες, ερευνητικά κέντρα, κοινωνικούς εταίρους και άλλους συναφείς φορείς που επιδιώκουν την επίτευξη της ισότητας σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο και σε τρίτες χώρες. Για λόγους αποτελεσματικότητας, είναι σκόπιμο το Ινστιτούτο να δημιουργήσει και να συντονίζει ηλεκτρονικό Ευρωπαϊκό Δίκτυο για την Ισότητα των Φύλων με αυτούς τους φορείς και εμπειρογνώμονες στα κράτη μέλη.
(16) Για να εξασφαλισθεί η αναγκαία ισορροπία μεταξύ κρατών μελών και η αδιάλειπτη διαδοχή των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου, οι αντιπρόσωποι του Συμβουλίου διορίζονται για κάθε θητεία σύμφωνα με τη σειρά εναλλαγής των Προεδριών του Συμβουλίου, αρχής γενομένης από το 2007.
(17) Σύμφωνα με το άρθρο 3, παράγραφος 2, της Συνθήκης, κρίνεται σκόπιμο να ενισχυθεί η ισόρροπη συμμετοχή ανδρών και γυναικών στη σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου.
(18) Το Ινστιτούτο θα πρέπει να έχει τη μεγίστη δυνατή ανεξαρτησία στην εκτέλεση των καθηκόντων του.
(19) Το Ινστιτούτο θα πρέπει να εφαρμόζει την οικεία κοινοτική νομοθεσία περί προσβάσεως του κοινού στα έγγραφα, όπως ορίζεται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 [9], και προστασίας των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, όπως ορίζεται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 45/2001 [10].
(20) Ο κανονισμός (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 2343/2002 της Επιτροπής, της 19ης Νοεμβρίου 2002, για τη θέσπιση δημοσιονομικού κανονισμού-πλαισίου για τους οργανισμούς του άρθρου 185 του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1605/2002 του Συμβουλίου, για τον δημοσιονομικό κανονισμό που εφαρμόζεται στον γενικό προϋπολογισμό των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων [11], εφαρμόζεται στο Ινστιτούτο.
(21) Όσον αφορά τη συμβατική ευθύνη του Ινστιτούτου, που διέπεται από το δίκαιο το οποίο εφαρμόζεται στις συμβάσεις που συνάπτει το Ινστιτούτο, το Δικαστήριο θα πρέπει να είναι αρμόδιο να εκδίδει αποφάσεις δυνάμει ρήτρας διαιτησίας, η οποία περιέχεται στη σύμβαση και να είναι αρμόδιο για διαφορές για την αποκατάσταση τυχόν ζημιών που προκύπτουν από την εξωσυμβατική ευθύνη του Ινστιτούτου.
(22) Θα πρέπει να διενεργηθεί ανεξάρτητη εξωτερική αξιολόγηση του αντίκτυπου του Ινστιτούτου, της σκοπιμότητας μιας ενδεχόμενης τροποποίησης ή επέκτασης των καθηκόντων του και του καταλλήλου χρόνου για περαιτέρω τέτοιες αναθεωρήσεις.
(23) Δεδομένου ότι οι στόχοι του παρόντος κανονισμού, δηλαδή η συμβολή και η ενίσχυση της προώθησης της ισότητας των φύλων, συμπεριλαμβανομένης της ενσωμάτωσης της διάστασης της ισότητας σε όλες τις κοινοτικές και στις συνακόλουθες εθνικές πολιτικές, η καταπολέμηση των διακρίσεων λόγω του φύλου και η προώθηση της συνειδητοποίησης του πολίτη της Ένωσης του θέματος της ισότητας των φύλων, με την παροχή τεχνικής βοήθειας στα κοινοτικά όργανα και στις αρχές των κρατών μελών, δεν μπορεί να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη και, συνεπώς, λόγω της κλίμακας της δράσης, μπορεί να επιτευχθεί καλύτερα σε κοινοτικό επίπεδο, η Κοινότητα μπορεί να λάβει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας του άρθρου 5 της Συνθήκης. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας του ιδίου άρθρου, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη των στόχων αυτών.
(24) Το άρθρο 13, παράγραφος 2, της Συνθήκης επιτρέπει την έκδοση κοινοτικών μέτρων που υποστηρίζουν και προωθούν τον στόχο της καταπολέμησης των διακρίσεων λόγω φύλου εκτός του τομέα της απασχόλησης. Το άρθρο 141, παράγραφος 3, της Συνθήκης είναι η ειδική νομική βάση για μέτρα που εξασφαλίζουν την εφαρμογή της αρχής των ίσων ευκαιριών και της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών σε θέματα εργασίας και απασχόλησης. Ως εκ τούτου, ο συνδυασμός του άρθρου 13, παράγραφος 2, και του άρθρου 141, παράγραφος 3, συνιστά την κατάλληλη νομική βάση για την έκδοση του παρόντος κανονισμού,
ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ:
Άρθρο 1 - Ίδρυση του Ινστιτούτου
Ιδρύεται Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων (εφεξής επονομαζόμενο "Ινστιτούτο").
Άρθρο 2 - Στόχοι
Οι γενικοί στόχοι του Ινστιτούτου είναι η συμβολή και η ενίσχυση της προώθησης της ισότητας των φύλων, ενσωματώνοντας, μεταξύ άλλων, τη διάσταση της ισότητας των φύλων σε όλες τις κοινοτικές πολιτικές και τις συνακόλουθες εθνικές πολιτικές, καθώς και η καταπολέμηση των διακρίσεων λόγω φύλου, και η προώθηση της συνειδητοποίηση του θέματος της ισότητας των φύλων από τον πολίτη της ΕΕ, με την παροχή τεχνικής βοηθείας στα κοινοτικά όργανα, ιδίως στην Επιτροπή, και στις αρχές των κρατών μελών, όπως ορίζεται στο άρθρο 3.
Άρθρο 3 - Καθήκοντα
1. Για την επίτευξη των στόχων του άρθρου 2, το Ινστιτούτο:
α) συλλέγει, αναλύει και διαδίδει συναφείς αντικειμενικές, συγκρίσιμες και αξιόπιστες πληροφορίες για την ισότητα των φύλων, συμπεριλαμβανομένων αποτελεσμάτων ερευνών και βέλτιστης πρακτικής που του διαβιβάζονται από τα κράτη μέλη, τα κοινοτικά όργανα, τα ερευνητικά κέντρα, τους εθνικούς φορείς ισότητας, τις μη κυβερνητικές οργανώσεις, τους κοινωνικούς εταίρους, τις τρίτες χώρες και τους διεθνείς οργανισμούς, και επίσης προτείνει τομείς για περαιτέρω έρευνα·
β) αναπτύσσει μεθόδους για τη βελτίωση της αντικειμενικότητας, της συγκρισιμότητας, και της αξιοπιστίας των δεδομένων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με την καθιέρωση κριτηρίων που βελτιώνουν τη συνοχή των πληροφοριών και συνυπολογίζουν τα θέματα φύλου κατά τη συλλογή των δεδομένων·
γ) αναπτύσσει, αναλύει, αξιολογεί και διαδίδει μεθοδολογικά εργαλεία που υποβοηθούν την ενσωμάτωση της ισότητας των φύλων σε όλες τις κοινοτικές πολιτικές και τις συνακόλουθες εθνικές πολιτικές και στηρίζει την ενσωμάτωση της διάστασης της ισότητας των φύλων σε όλα τα κοινοτικά όργανα και οργανισμούς·
δ) ερευνά την κατάσταση στην Ευρώπη όσον αφορά την ισότητα των φύλων·
ε) ιδρύει και συντονίζει Ευρωπαϊκό Δίκτυο για την Ισότητα των Φύλων, στο οποίο συμμετέχουν κέντρα, φορείς, οργανισμοί και εμπειρογνώμονες που ασχολούνται με την ισότητα των φύλων και την ενσωμάτωση της διάστασης της ισότητας, προκειμένου να ενισχυθεί και να ενθαρρυνθεί η έρευνα, να βελτιστοποιηθεί η αξιοποίηση των διαθεσίμων πόρων και να ενισχυθεί η ανταλλαγή και η διάδοση πληροφοριών·
στ) διοργανώνει ad hoc συναντήσεις εμπειρογνωμόνων προς υποστήριξη του ερευνητικού έργου του Ινστιτούτου, ενθαρρύνει την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ ερευνητών και προωθεί τη συμπερίληψη της προοπτικής της ισότητας στις έρευνές τους·
ζ) οργανώνει, με σκοπό να αυξηθεί η συνειδητοποίηση του πολίτη της ΕΕ όσον αφορά την ισότητα των φύλων, και από κοινού με ενδιαφερομένους παράγοντες, διασκέψεις, εκστρατείες και συναντήσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο και διαβιβάζει στην Επιτροπή τα αποτελέσματα και συμπεράσματα αυτών·
η) παρέχει ενημέρωση σχετικά με θετικά παραδείγματα μη στερεότυπων ρόλων γυναικών και ανδρών σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής, παρουσιάζει τα ευρήματά του και πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στη δημοσιοποίηση και αξιοποίηση τέτοιων επιτευγμάτων·
θ) προωθεί τον διάλογο και τη συνεργασία με μη κυβερνητικούς οργανισμούς και οργανώσεις για τις ίσες ευκαιρίες, πανεπιστήμια και εμπειρογνώμονες, ερευνητικά κέντρα, κοινωνικούς εταίρους και συναφείς οργανισμούς που επιδιώκουν την επίτευξη της ισότητας σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο·
ι) καταρτίζει πηγές τεκμηρίωσης προσιτές στο κοινό·
ια) παρέχει ενημέρωση σχετικά με την ενσωμάτωση της διάστασης της ισότητας των φύλων σε δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς· και
ιβ) παρέχει πληροφορίες στα κοινοτικά όργανα όσον αφορά την ισότητα των φύλων και την ενσωμάτωση της διάστασης της ισότητας των φύλων στις υπό προσχώρηση και τις υποψήφιες χώρες.
2. Το Ινστιτούτο δημοσιεύει ετήσια έκθεση πεπραγμένων.
Άρθρο 4 - Τομείς δραστηριότητας και μέθοδοι εργασίας
1. Το Ινστιτούτο εκτελεί τα καθήκοντά του εντός του πεδίου αρμοδιοτήτων της Κοινότητας και υπό το πρίσμα των στόχων που εγκρίνονται και των τομέων προτεραιότητας που καθορίζονται στο ετήσιο πρόγραμμά του, έχοντας δεόντως υπόψη τους διαθέσιμους δημοσιονομικούς πόρους.
2. Το πρόγραμμα εργασίας του Ινστιτούτου ευθυγραμμίζεται με τις προτεραιότητες της Κοινότητας στον τομέα της ισότητας των φύλων και με το πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής, συμπεριλαμβανομένου του στατιστικού και ερευνητικού έργου της.
3. Το Ινστιτούτο, κατά την υλοποίηση των δραστηριοτήτων του, προκειμένου να αποφύγει την επικάλυψη και να διασφαλίσει την καλύτερη δυνατή χρήση των πόρων, λαμβάνει υπόψη τις υπάρχουσες πληροφορίες, ανεξαρτήτως πηγής, και ιδίως τις δραστηριότητες που έχουν ήδη διεξαχθεί από τα κοινοτικά όργανα και από άλλους οργανισμούς, φορείς και αρμόδιες εθνικές και διεθνείς οργανώσεις, και συνεργάζεται στενά με τις αρμόδιες υπηρεσίες της Επιτροπής, συμπεριλαμβανομένης της Eurostat. Το Ινστιτούτο εξασφαλίζει τον κατάλληλο συντονισμό με όλους τους σχετικούς κοινοτικούς οργανισμούς και φορείς της Ένωσης οι οποίοι θα καθορισθούν σε μνημόνιο συμφωνίας, οσάκις ενδείκνυται.
4. Το Ινστιτούτο διασφαλίζει ότι οι διαδιδόμενες πληροφορίες είναι κατανοητές από τους τελικούς χρήστες τους.
5. Το Ινστιτούτο δύναται να συνάπτει συμβατικές σχέσεις, ιδίως συμφωνίες υπεργολαβίας, με άλλους οργανισμούς, για την εκτέλεση των καθηκόντων που ενδεχομένως τους αναθέτει.
…
Άρθρο 9 - Σύνθεση του Ινστιτούτου
Το Ινστιτούτο περιλαμβάνει:
α) το Διοικητικό Συμβούλιο·
β) το Σώμα Εμπειρογνωμόνων·
γ) τον Διευθυντή/Διευθύντρια και το προσωπικό του/της.
