ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ Α1 Πολιτικό Τμήμα
ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΗΚΕ από τους Δικαστές : Δημήτριο Λοβέρδο, Αντιπρόεδρο Αρείου Πάγου, Βασίλειο Ρήγα, Δημήτριο Δαλιάνη, Ιωάννη-Σπυρίδωνα Τέντε και Χαράλαμπο Δημάδη, Αρεοπαγίτες.
ΣΥΝΗΛΘΕ σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 17 Δεκεμβρίου 2007, με την παρουσία και της Γραμματέως Σουζάνας Κουφιάδου, για να δικάσει μεταξύ :
Του αναιρεσείοντος : ......, τον οποίο εκπροσώπησε ο πληρεξούσιος δικηγόρος του Παύλος Πρατσινάκης με δήλωση κατ' άρθρο 242 παρ. 2 Κ.Πολ.Δ
Της αναιρεσιβλήτου : ......, την οποία εκπροσώπησε ο πληρεξούσιος δικηγόρος της Γεώργιος Καραγιαννίδης.
Η ένδικη διαφορά άρχισε με την από 24.11.1998 αγωγή της ήδη αναιρεσιβλήτου, που κατατέθηκε στο Πολυμελές Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης. Εκδόθηκαν οι αποφάσεις : 22070/1999 προδικαστική και 17271/2003 οριστική του ίδιου δικαστηρίου και 2918/2004 του Εφετείου Θεσσαλονίκης. Την αναίρεση της τελευταίας αποφάσεως ζητά ο αναιρεσείων με την από 06.12.2004 αίτησή του.
Κατά τη συζήτηση της αιτήσεως αυτής, που εκφωνήθηκε από το πινάκιο, οι διάδικοι παραστάθηκαν όπως σημειώνεται πιο πάνω. Ο Εισηγητής Αρεοπαγίτης Χαράλαμπος Δημάδης ανέγνωσε την έκθεσή του, με την οποία εισηγήθηκε την απόρριψη της ενδίκου αιτήσεως αναιρέσεως. Ο πληρεξούσιος της αναιρεσιβλήτου ζήτησε την απόρριψή της αιτήσεως αναιρέσεως και την καταδίκη του αντιδίκου μέρους στη δικαστική δαπάνη.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Επειδή, κατά το άρθρο 1400 του ΑΚ, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 15 του ν.1329/1983 που εφαρμόζεται και επί γάμων που τελέσθηκαν και επί περιουσιακών στοιχείων που αποκτήθηκαν και πριν από την έναρξη ισχύος του νόμου αυτού (άρθρο 12 ν.2164/1986): "Αν ο γάμος λυθεί ή ακυρωθεί και η περιουσία του ενός συζύγου έχει, αφότου τελέσθηκε ο γάμος, αυξηθεί, ο άλλος σύζυγος, εφόσον συνέβαλε με οποιονδήποτε τρόπο στην αύξηση αυτή, δικαιούται να απαιτήσει την απόδοση του μέρους της αύξησης το οποίο προέρχεται από τη δική του συμβολή. Τεκμαίρεται ότι η συμβολή αυτή ανέρχεται στο ένα τρίτο της αύξησης, εκτός αν αποδειχθεί μεγαλύτερη ή μικρότερη ή καμία συμβολή. Η προηγουμένη παράγραφος εφαρμόζεται αναλογικά και στην περίπτωση διάστασης των συζύγων που διάρκεσε περισσότερο από τρία χρόνια. Στην αύξηση της περιουσίας των συζύγων δεν υπολογίζεται ό, τι αυτοί απέκτησαν από δωρεά, κληρονομία ή κληροδοσία ή με διάθεση των αποκτημάτων από αυτές τις αιτίες". Όπως σαφώς προκύπτει από την διάταξη της §3 του ανωτέρω άρθρου, στην περιουσιακή αύξηση, δεν υπολογίζεται ό, τι ο σύζυγος αποκτά από δωρεά, κληρονομία ή κληροδοσία ή με διάθεση των αποκτημάτων από αυτές τις αιτίες. Ο λόγος είναι προφανής, αφού σ' αυτές τις περιπτώσεις δεν υπάρχει συμβολή του άλλου συζύγου. Λαμβανομένου δε υπόψη του σκοπού της πιο πάνω διατάξεως ως δωρεά πρέπει να νοηθεί οποιαδήποτε απόκτηση οφέλους από χαριστική αιτία, όπως είναι και η άτυπη παραχώρηση της νομής ακινήτου στο σύζυγο. Εξάλλου κατά την έννοια του εδαφίου 1 του άρθρου 559 ΚΠολΔ παραβίαση κανόνα ουσιαστικού δικαίου έγκειται στην ψευδή ερμηνεία ή εσφαλμένη εφαρμογή αυτού, η οποία υπάρχει όταν εφαρμόζεται κανόνας ουσιαστικού δικαίου, ενώ δεν υφίστανται οι πραγματικές προϋποθέσεις του, ή αντιστρόφως, όταν δεν εφαρμόζεται κανόνας ουσιαστικού δικαίου, ενώ υφίστανται οι προϋποθέσεις εφαρμογής του. Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από την προσβαλλομένη απόφαση, το Εφετείο, μετ' εκτίμηση των αποδείξεων, εδέχθη, ανελέγκτως, μεταξύ των άλλων και τα εξής: Ότι η ενάγουσα και ήδη αναιρεσίβλητη ετέλεσε με τον εναγόμενο και ήδη αναιρεσείοντα νόμιμο γάμο κατά το έτος 1976. Ότι η έγγαμη συμβίωση των διαδίκων διασπάσθηκε τον μήνα Απρίλιο 1986 και στη συνέχεια ο γάμος αυτός λύθηκε με την υπ' αριθμ. 21029/1996 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης, η οποία κατέστη αμετάκλητη την 5.9.1997. Εδέχθη περαιτέρω το Εφετείο ότι ο εναγόμενος μέχρι την αμετάκλητη λύση του γάμου, απέκτησε, μεταξύ των άλλων περιουσιακών στοιχείων δι' ατύπου παραχωρήσεως από τον πατέρα του, και τη νομή επί ενός αγροτεμαχίου, εμβαδού 400 τ.μ. ευρισκομένου στην περιοχή ..... Χαλκιδικής, αξίας, κατά τον χρόνο ασκήσεως της αγωγής, 2.000.000 δραχμών, επί του οποίου ο αναιρεσείων το έτος 1980 κατασκεύασε οικία εμβαδού 70 τ.μ., αξίας, κατά τον ίδιο χρόνο, 12.000.000 δραχμών. Εδέχθη περαιτέρω το Εφετείο ότι η περιουσία του εναγομένου διαρκούντος του γάμου αυξήθηκε και κατά το ποσό των 14.000.000 δραχμών (2.000.000 δρχ. η αξία του οικοπέδου + 12.000.000 δρχ. η αξία του κτίσματος), το οποίο ποσό υπελόγισε ως μέρος της γενομένης αυξήσεως της περιουσίας του διαρκούντος του γάμου. Ακολούθως το Εφετείο, κατά' επικύρωση της εκκληθείσης πρωτοδίκου αποφάσεως, έκρινε ότι η εξ. 1/3 τεκμαρτώς υπολογισθείσα συμβολή της αναιρεσιβλήτου στα αποκτήματα του αναιρεσείοντος με τον συνυπολογισμό σε αυτά και της εκ 2.000.000 δραχμών αξίας του παραχωρηθέντος ως άνω αγροτεμαχίου, ανήλθε στο ποσό των 15.433.333 δραχμών ή των 45.292, 25 Ευρώ. Έτσι, όπως έκρινε το Εφετείο, παραβίασε ευθέως την ουσιαστικού δικαίου διάταξη της §3 του άρθρου 1400 ΑΚ, διότι αφού εδέχθη ότι το προαναφερόμενο αγρόκτημα απέκτησε ο αναιρεσείων εκ χαριστικής αιτίας και ειδικότερα εκ παραχωρήσεως της νομής του από τον πατέρα του χωρίς αντάλλαγμα, υπελόγισε την εκ 2.000.000 δραχμών αξία του ως μέρος της αυξήσεως της περιουσίας αυτού κατά την διάρκεια του γάμου. Επομένως, πρέπει να γίνει δεκτός ο πρώτος λόγος αναιρέσεως, δια του οποίου προβάλλεται η αναιρετική πλημμέλεια από τον αριθμό 1 του άρθρου 559 ΚΠολΔ, συνισταμένη στην ευθεία παραβίαση της ως άνω ουσιαστικής διατάξεως και να αναιρεθεί η προσβαλλομένη απόφαση, ακολούθως δε να παραπεμφθεί η υπόθεση προς εκδίκαση στο ίδιο Εφετείο που θα συγκροτηθεί από άλλους δικαστές (άρθρο 580§3 ΚΠολΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αναιρεί την υπ' αρ. 2918/2004 απόφαση του Εφετείου Θεσσαλονίκης. Και
Παραπέμπει την υπόθεση προς εκδίκαση στο ίδιο δικαστήριο που θα συγκροτηθεί από άλλους δικαστές. Και
Καταδικάζει την αναιρεσίβλητο στα δικαστικά έξοδα του αναιρεσείοντος εκ δύο χιλιάδων (2.000) Ευρώ.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 13 Ιουνίου 2008. Δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριο στις 27 Ιουνίου 2008.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
