ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η ισότητα γυναικών και ανδρών αποτελεί θεµελιώδες δικαίωµα, το οποίο κατοχυρώνεται στο άρθρο 2 της συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στο Χάρτη Θεµελιωδών ∆ικαιωµάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι µία από τις κοινές αξίες στις οποίες βασίζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η οικονοµική και κοινωνική συνοχή, η διατηρήσιµη ανάπτυξη και ανταγωνιστικότητα και η αντιµετώπιση της δηµογραφικής πρόκλησης εξαρτώνται από την πραγµατική ισότητα µεταξύ γυναικών και ανδρών.
Τις προηγούµενες δεκαετίες, η Ευρώπη σηµείωσε αξιοσηµείωτη πρόοδο στην κατεύθυνση της ισότητας ανδρών και γυναικών: ανέλαβε ισχυρή δέσµευση, υλοποίησε συµπράξεις και συνδύασε τους πόρους και τους µηχανισµούς της – νοµικούς, πολιτικούς και οικονοµικούς – για την αλλαγή της κατάστασης. Σήµερα, από τα πανεπιστήµια αποφοιτούν περισσότερα κορίτσια απ’ ό,τι αγόρια. Σήµερα, περισσότερες γυναίκες σε σχέση µε το παρελθόν συµµετέχουν στο εργατικό δυναµικό της Ευρώπης. Σήµερα, η Ευρώπη αξιοποιεί περισσότερο τα προσόντα και τις δεξιότητές της.
Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν εµπόδια όσον αφορά την ισότητα.
Με την ευκαιρία της 15ης επετείου της παγκόσµιας διάσκεψης για τις γυναίκες, του ΟΗΕ, στο Πεκίνο, επαναλαµβάνουµε και ενισχύουµε τη δέσµευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την υλοποίηση της ισότητας γυναικών και ανδρών. Θα το επιτύχουµε µε την ενίσχυση της διάστασης του φύλου σε όλες τις πολιτικές µας κατά τη διάρκεια της θητείας µας και µε την πρόταση µέτρων για την προώθηση της ισότητας των φύλων. ∆εσµευόµαστε ότι θα αφιερώσουµε του απαιτούµενους πόρους για την υλοποίηση αυτού του στόχου.
Συγκεκριµένα, οι ακόλουθες αρχές της ισότητας γυναικών και ανδρών θα αποτελέσουν τη βάση των ενεργειών κατά τη διάρκεια της θητείας της παρούσας Ευρωπαϊκής Επιτροπής:
1. ΙΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ
Οι διακρίσεις, τα εκπαιδευτικά στερεότυπα, ο διαχωρισµός στην αγορά εργασίας, οι συνθήκες επισφαλούς απασχόλησης, η ακούσια εργασία µερικού χρόνου και η άνιση κατανοµή των υποχρεώσεων φροντίδας µε τους άνδρες πλήττουν τις επιλογές ζωής και την οικονοµική ανεξαρτησία πολλών γυναικών.
Επαναλαµβάνουµε τη δέσµευσή µας να εξασφαλίσουµε την πλήρη υλοποίηση του δυναµικού των γυναικών και την πλήρη αξιοποίηση των δεξιοτήτων τους, να διευκολύνουµε την καλύτερη κατανοµή ανά φύλο στην αγορά εργασίας και την πρόσβαση των γυναικών σε πιο ποιοτικές θέσεις εργασίας. Θα προωθήσουµε αποφασιστικά την ισότητα των φύλων στο πλαίσιο της στρατηγικής της Ευρώπης για το 2020, θα εξετάσουµε, όπου ενδείκνυται, ποσοτικοποιηµένους στόχους και θα προωθήσουµε πραγµατικές ευκαιρίες, τόσο για τις γυναίκες όσο και για τους άνδρες, ώστε να απολαµβάνουν µια εξισορροπηµένη επαγγελµατική και ιδιωτική ζωή.
2. ΙΣΕΣ ΑΜΟΙΒΕΣ ΓΙΑ ΙΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑ ΙΣΗΣ ΑΞΙΑΣ
Οι γυναίκες στην Ευρωπαϊκή Ένωση εξακολουθούν να αµείβονται, κατά µέσο όρο, κατά 18% χαµηλότερα από τους άνδρες για κάθε ώρα εργασίας. ∆ιαθέτουν λιγότερους πόρους κατά τη διάρκεια της επαγγελµατικής τους ζωής, ενώ και στη συνταξιοδότηση, αντιµετωπίζουν περισσότερες δυσκολίες όσον αφορά την πρόσβαση σε χρηµατοδότηση και, έτσι, πλήττονται περισσότερο από τους άνδρες από κάθε µορφής φτώχεια, συµπεριλαµβανοµένης της φτώχειας στην εργασία.
Επαναλαµβάνουµε τη δέσµευσή µας για τη δυναµική κινητοποίηση όλων των µηχανισµών, νοµοθετικών και µη, για να κλείσει η ψαλίδα στις αµοιβές των φύλων.
Η ψαλίδα στις αµοιβές των φύλων αποτελεί ένα κόστος που η Ευρώπη δεν µπορεί να αντέξει. Από κοινού µε τα 27 κράτη µέλη της ΕΕ θα εργαστούµε για να µειωθεί σηµαντικά η ψαλίδα στις αµοιβές των φύλων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, έως το τέλος της θητείας της παρούσας Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
3. ΙΣΟΤΗΤΑ ΣΤΗ ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ
Οι γυναίκες εξακολουθούν να µην έχουν πλήρη πρόσβαση στην κατανοµή εξουσίας και στη λήψη αποφάσεων. Η ισορροπία µεταξύ των φύλων στη λήψη αποφάσεων, στην πολιτική και οικονοµική ζωή και στο δηµόσιο και ιδιωτικό τοµέα, θα βοηθήσει την Ευρώπη να διαµορφώσει περισσότερο αποτελεσµατικές πολιτικές, να αναπτύξει µια κοινωνία που θα βασίζεται στη γνώση και θα είναι περισσότερο ευαισθητοποιηµένη σε θέµατα φύλου, καθώς και να διαµορφώσει µια ισχυρότερη και περισσότερο ευηµερούσα δηµοκρατία.
Επαναλαµβάνουµε τη δέσµευσή µας να επιδιώξουµε τη δικαιότερη εκπροσώπευση γυναικών και ανδρών σε θέσεις εξουσίας στη δηµόσια ζωή και στην οικονοµία. Θα αξιοποιήσουµε τις εξουσίες µας, συµπεριλαµβανοµένων των ενωσιακών µέτρων ευαισθητοποίησης, για την αύξηση του ποσοστού των γυναικών σε υπεύθυνες θέσεις.
Στο δικό µας επίπεδο, δεσµευόµαστε να καταβάλουµε κάθε προσπάθεια για τη βελτίωση της ισορροπίας των φύλων στο εσωτερικό της Επιτροπής. EL 4 EL
4. ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ, ΑΚΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΒΙΑΣ ΠΟΥ ΣΥΝ∆ΕΕΤΑΙ ΜΕ ΤΟ ΦΥΛΟ
Η πλήρης άσκηση θεµελιωδών δικαιωµάτων από γυναίκες και κορίτσια αποτελεί αναφαίρετο, αναπόσπαστο και αδιαίρετο τµήµα των παγκόσµιων ανθρώπινων δικαιωµάτων και είναι σηµαντική για την πρόοδο των γυναικών και των κοριτσιών, για την ειρήνη, την ασφάλεια και την ανάπτυξη. Η βία που συνδέεται µε το φύλο, συµπεριλαµβανοµένων επιβλαβών εθιµικών ή παραδοσιακών πρακτικών, συνιστά παραβίαση θεµελιωδών δικαιωµάτων, ιδίως της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, του δικαιώµατος στη ζωή και του δικαιώµατος στην ακεραιότητα του ατόµου. Αυτή η παραβίαση εµποδίζει την άσκηση µιας αυτεξούσιας ζωής.
Επαναλαµβάνουµε τη δέσµευσή µας να εξασφαλίσουµε την ενσωµάτωση του σεβασµού των θεµελιωδών δικαιωµάτων στις δραστηριότητές µας. Θα καταβάλουµε προσπάθειες για την εξάλειψη των ανισοτήτων µεταξύ των φύλων, όσον αφορά την πρόσβαση στην περίθαλψη και την κατάσταση της υγείας.
Η Ευρώπη δεν ανέχεται τη βία που συνδέεται µε το φύλο. Θα εντείνουµε τις προσπάθειες για την εξάλειψη όλων των µορφών βίας και για την παροχή υποστήριξης στα πληττόµενα άτοµα. Θα αναπτύξουµε ένα εκτενές και αποτελεσµατικό πολιτικό πλαίσιο για την καταπολέµηση της βίας που συνδέεται µε το φύλο. Θα εντείνουµε τη δράση µας για την εξάλειψη του ακρωτηριασµού των εξωτερικών γυναικείων σεξουαλικών οργάνων και άλλων πράξεων βίας, στο πλαίσιο και του ποινικού δικαίου, εντός τω ν ορίων των εξουσιών µας.
5. ΙΣΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΦΥΛΩΝ ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΩΣΗ
Η φιλοδοξία µας δεν περιορίζεται στα σύνορα της Ένωσης. Η ισότητα των φύλων πρέπει να ενσωµατωθεί πλήρως και στις εξωτερικές µας πολιτικές, έτσι ώστε να επιδιωχθεί η κοινωνική και οικονοµική ανεξαρτησία και η πρόοδος των γυναικών και των ανδρών σε όλο τον κόσµο. Η ΕΕ δεσµεύεται να προωθήσει την ισότητα των φύλων σε όλα τα πλαίσια, συµπεριλαµβανοµένων των χωρών που βρίσκονται σε ή έχουν εξέλθει από περίοδο συγκρούσεων. Η µείωση των ανισοτήτων των φύλων, η αντιµετώπιση της βίας που συνδέεται µε το φύλο και η προώθηση των δικαιωµάτων των γυναικών έχουν ιδιαίτερη σηµασία για την ανάπτυξη βιώσιµων και δηµοκρατικών κοινωνιών.
Επαναλαµβάνουµε τη δέσµευσή µας να επιδιώξουµε αποφασιστικά την ισότητα των φύλων στις σχέσεις µας µε τρίτες χώρες, να αυξήσουµε την ευαισθητοποίηση για τα δικαιώµατα των γυναικών και να πιέσουµε για την υλοποίηση των υφιστάµενων διεθνών µηχανισµών. Θα προωθήσουµε και θα ενισχύσουµε τη συνεργασία µε διεθνείς και περιφερειακούς οργανισµούς για την προαγωγή της ισότητας των φύλων, αξιοποιώντας πλήρως το πλήρες εύρος των διαθέσιµων µηχανισµών και µέσων. Υποστηρίζουµε επίσης κρατικούς και µη κρατικούς παράγοντες στις προσπάθειές τους να προωθήσουν την ισότητα των φύλων σε χώρες-εταίρους.
∆ηλώνουµε την ετοιµότητά µας να εργαστούµε για την ισότητα των φύλων σε συνεργασία µε όλους τους εµπλεκοµένους, συµπεριλαµβανοµένης της κοινωνίας των πολιτών, σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο και, ιδίως, µε βάση τις αρχές που περιγράφονται στον παρόντα Χάρτη. Το 2010 θα παρουσιάσουµε µια νέα στρατηγική ισότητας γυναικών και ανδρών, για τη διάρκεια της θητείας της παρούσας Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και θα υποβάλλουµε τακτικές εκθέσεις για την υλοποίησή της.
Επαναλαµβάνουµε την προσωπική και συλλογική µας δέσµευση για µια Ευρώπη ισότητας µεταξύ γυναικών και ανδρών, που να προσφέρει καλύτερη διαβίωση και βιώσιµο µέλλον για όλους.
- Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το ΕΚ, το Σ, την ΟΚΕ και την ΕΠ, Χάρτης πορείας για την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών 2006-2010, SEC(2006) 275, Βρυξέλλες, 01.03.2006, COM (2006) 92 τελικό
- ·Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Σ, το ΕΚ, την ΟΚΕ και την ΕΠ, Ενδιάμεση έκθεση για την πρόοδο που έχει συντελεσθεί σχετικά με το χάρτη πορείας για την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών (2006-2010), COM/2008/0760 τελικό
- Γνωμοδότηση της Επιτροπής σύµφωνα µε το άρθρο 251, παράγραφος 2, τρίτο εδάφιο, στοιχείο γ) της συνθήκης ΕΚ, επί της τροπολογίας του Ευρωπαϊκού Κοινοßουλίου στην κοινή θέση του Συµßουλίου σχετικά µε την πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοßουλίου και του Συµßουλίου για τη θέσπιση κοινοτικού προγράµµατος δράσης για την προώθηση οργανώσεων που δραστηριοποιούνται σε ευρωπαϊκό επίπεδο στον τοµέα της ισότητας µεταξύ ανδρών και γυναικών περί τροποποιήσεως της πρότασης της Επιτροπής σύµφωνα µε το άρθρο 250, παράγραφος 2 της συνθήκης ΕΚ, COM/2004/0352 τελικό - COD 2003/0109
- Ανακοίνωση της Επιτροπής στα κράτη μέλη για τη θέσπιση των κατευθυντήριων γραμμών για την κοινοτική πρωτοβουλία Equal που αφορά τη διακρατική συνεργασία για την προαγωγή νέων μεθόδων καταπολέμησης των διακρίσεων και ανισοτήτων πάσης φύσεως σε σχέση με την αγορά εργασίας, ΕΕ C 127, 05.05.2000, σ. 2-10
- Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών σχετικά με ορισμένα κοινοτικά μέτρα για την καταπολέμηση των διακρίσεων, COM/99/0564 τελικό
- Γνωμοδότηση της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για: την «Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών σχετικά με ορισμένα κοινοτικά μέτρα για την καταπολέμηση των διακρίσεων», την «Πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου περί διαμόρφωσης γενικού πλαισίου για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και το επάγγελμα», την «Πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου περί της εφαρμογής της ίσης μεταχείρισης προσώπων ανεξάρτητα από τη φυλετική ή εθνική τους καταγωγή» και την «Πρόταση απόφασης του Συμβουλίου περί της θέσπισης κοινοτικού προγράμματος δράσης για την καταπολέμηση των διακρίσεων 2001-2006», ΕΕ C 204, 18.07.2000, σ. 82-90
- Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών για την Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών — Απαγόρευση των διακρίσεων και ίσες ευκαιρίες για όλους — Στρατηγική πλαίσιο και την Πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με το Ευρωπαϊκό Έτος Ίσων Ευκαιριών για Όλους (2007) — Προς μια δίκαιη κοινωνία, ΕΕ 115, 16.05.2006, σ. 65-69
- Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τη διαβίβαση της ευρωπαϊκής συμφωνίας-πλαισίου σχετικά με την παρενόχληση και τη βία στην εργασία, COM/2007/0686 τελικό
- Πράσινο Βιβλίο - Ισότητα και μη διακριτική μεταχείριση στη διευρυμένη Ευρωπαϊκή Ένωση, COM/2004/0379 τελικό
